نقش محافظتی استروژن و پروژسترون بر بافت معدی به دنبال ایسکمی- رپرفیوژن معدی در موش‌های صحرایی نر

زمینه و هدف: آسیب ایسکمی- پرفیوژن مجدد (ischemia-reperfusion )(i/r) به کرات در شرایطی مثل جراحی، هموراژی، سوختگی، تروما و عفونت اتفاق می افتد. همچنین مشخص شده است که جنس ماده مقاوت بیشتری نسبت به جنس نر دارد که نشان دهنده عملکرد محافظتی هورمون‌های جنسی زنانه است. لذا هدف از این تحقیق تعیین نقش استروژن، پروژسترون و ترکیب این دو استرویید در حفاظت از آسیب معدی ناشی از i/r می باشد.روش بررسی: 40 سر رت نژاد ویستار به طور تصادفی به چهار گروه سالم (intact)، آسیب ایسکمی- رپرفیوژن (i/r)، i/r + استرادیول با دوز 1 میلی‌گرم در کیلو‌گرم(e)، i/r+ پروژسترون با دوز 16 میلی‌گرم در کیلو‌گرم (p)و + i/r ترکیب استرادیول (1 میلی‌گرم در کیلو‌گرم)+ پروژسترون (16 میلی‌گرم در کیلو‌گرم) تقسیم شدند. بعد از بیهوشی حیوان و لاپاراتومی، شریان سلیاک به مدت 30 دقیقه مسدود شده و سپس گردش خون به مدت 24 ساعت برقرار شد و نهایتا پارامترهای مورد نظر بررسی گردید. نتایج بصورت میانگین± انحراف معیار بیان و 05/0p < معنی‌دار تلقی گردید.یافته‌ها: غلظت اسید معدی بعد از القای آسیب ایسکمی- رپرفیوژن معدی به مقدار قابل توجهی افزایش یافت (001/0p < ). درمان با استرادیول، پروژسترون (05/0p < ) و ترکیب استرادیول و پروژسترون (01/0p < ) به‌طور معناداری میزان اسید معدی را کاهش داد. ارزیابی هیستوپاتولوژیک بافت معدی نشانگر حضور یک زخم معده‌ی فعال همراه با خراش‌های سطحی و خونریزی، ادم زیر مخاطی و التهاب مشخص در گروه ایسکمی- رپرفیوژن بود. در گروه های تحت درمان با استروژن و پروژسترون، اولسر مشاهده نشد و لیکن خراشهای سطحی، ادم و التهاب دیده شد. نتیجه گیری: با توجه به اثرات کاهش دهنده‌ی اسید و ویژگی‌های محافظتی استروژن و پروژسترون بر بافت معدی به دنبال آسیب ایسکمی- رپرفیوژن معدی ایجاد شده، شاید بتوان از استروییدهای جنسی زنانه در رفع اختلالات ایسکمیک دستگاه گوارش استفاده کرد. واژگان کلیدی: استروژن، پروژسترون، اسید معده، موش صحرایی، ایسکمی- رپرفیوژن