بررسی فاکتورهای خطر قلبی عروقی و سندروم متابولیک در جانبازان جنگ با بیماری استرس مزمن ناشی از تروما و گروه شاهد آن‌ها در استان زنجان سال 91-1390

زمینه و هدف: جانبازان جنگی، به دلیل معلولیت‌های موجود و نیز وضعیت روانی خاص، از گروه‌های در معرض خطر برای بیماری‌های قلبی عروقی محسوب می شوند. این مطالعه، به منظور ارزیابی فاکتورهای خطر بیماری‌های قلبی عروقی و سندروم متابولیک در بین جانبازان جنگی در زنجان، در سال 1390 پایه‌ریزی و انجام شد. روش بررسی: این مطالعه بر روی 360 مرد، شامل: 120 فرد جانباز مبتلا به بیماری استرس مزمن ناشی از تروما (ptsd) و120 مرد جانباز دارای افسردگی اساسی (mdd) و بدون ptsdو 120 نفر مرد سالم، به عنوان گروه شاهد، انجام شد. از طریق مصاحبه و معاینه، فرم اطلاعاتی: شامل وضعیت دموگرافیک و شاخص‌های آنتروپومتریک، جهت کلیه افراد تکمیل و اندازه‌گیری سطح سرمی قند، تری‌گلیسرید سرم و توتال کلسترول و کلسترول با دانسیته بالا(hdl)، انسولین سرم و آنزیم‌های کبدی در حالت ناشتا و در یک آزمایشگاه انجام شد. در نهایت میزان فراوانی ریسک فاکتورهای قلبی عروقی و سندرم متابولیک سنجیده و در بین گروه‌ها مقایسه شد. یافته‌ها: در این مطالعه، شیوع سندرم متابولیک در افراد جانباز با ptsd، 2/29 درصد و در افراد جانباز افسرده بدون ptsd، 5/27 درصد بود که نسبت به گروه شاهد (3/18 درصد)، بالاتر بود. 4/18 درصد جانبازان با ptsd ، در برآورد خطر 10 ساله ابتلا به حوادث قلبی عروقی، با استفاده از سیستم امتیازدهی فرامینگهام پرخطر محسوب می‌شدند که به مراتب بیش از دو گروه دیگر بود (001/0=p). بیشترین فاکتور خطر در جانبازان با ptsd، افزایش وزن و چاقی بود که 58 درصد افراد را شامل می‌شد. نتیجه‌گیری: درصد شیوع سندرم متابولیک در افراد جانباز با ptsd به مراتب بیش از جمعیت عمومی و دیگر افراد جانباز است. این مسیله توجه خاص به تغییر شیوه زندگی و نیز آموزش این افراد را برای پیشگیری از بیماری های قلبی عروقی، یادآور می شود. واژگان کلیدی: فاکتورهای خطر قلبی عروقی - سندروم متابولیک -جانبازان جنگ،ptsd