اثربخشی مدیریت شناختی- رفتاری استرس برکاهش علایم جسمی ‌سازی، وسواس فکری- عملی، حساسیت در روابط بین فردی و نشانه‌های سرگیجه در بیماران زن مبتلا به سرگیجه‌ی روان‌تنی

زمینه و هدف: سرگیجه از نشانه‌های رایج در بیمارانی می‌باشد که به پزشکان عمومی و نورولوژیست‌ها مراجعه می‌کنند که 30 تا 50 درصد موارد علل غیرارگانیک دارد. لذا انتظار می‌رود مداخلات روان‌شناختی بتواند سهم به‌سزایی در بهبود وضعیت روانی، اجتماعی و خانوادگی این بیماران داشته باشد و به این واسطه در کاهش علایم سرگیجه‌ی بیماران مبتلا به اختلالات سرگیجه‌ی روان‌تنی نقش داشته باشد. هدف این پژوهش بررسی اثربخشی مدیریت استرس با رویکرد شناختی- رفتاری بر کاهش علایم جسمی سازی، وسواس فکری - عملی، حساسیت در روابط بین فردی و نشانه‌های سرگیجه بیماران زن مبتلا به سرگیجه‌ی روان‌تنی بود. روش بررسی: این پژوهش به روش تجربی با پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه انجام شد. نمونه شامل 28 بیمار زن مبتلا به سرگیجه‌ی روان‌تنی با تشخیص متخصص مغز و اعصاب بود که به شیوه‌ی تصادفی به‌عنوان نمونه از جامعه‌ی آماری انتخاب و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایشی (14 نفر) و گواه (14 نفر) گمارده شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از زیر مقیاس‌های پرسشنامه‌ی scl-90-r و مقیاس شدت علایم سرگیجه vss-sf استفاده شد که در پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری توسط افراد تکمیل گردید. مداخله‌ی شناختی- رفتاری مدیریت استرس طی 10 جلسه‌ی 5/2 ساعته و به مدت 5/2 ماه در گروه آزمایش انجام گرفت. داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: میانگین نمرات علایم جسمی‌سازی، وسواس فکری - عملی، حساسیت در روابط متقابل و نشانه‌های سرگیجه در گروه آزمایش به‌طور معنی‌داری نسبت به گروه گواه کاهش پیدا کرد (0001/0p < ).نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از اثربخشی آموزش شناختی- رفتاری مدیریت استرس بر کاهش علایم جسمانی‌سازی، وسواس- اجبار و حساسیت در روابط متقابل در بیماران زن مبتلا به سرگیجه روان‌تنی بود. واژگان کلیدی: مدیریت شناختی رفتاری استرس، جسمانی‌سازی، وسواس فکری - عملی، حساسیت در روابط متقابل، سرگیجه‌ی روان‌تنی