تاثیر عصاره‌ی هیدرو الکلی کاهو (Lactuca sativa) بر اسپرماتوژنز و هورمون‌های جنسی در موش کوچک آزمایشگاهی

زمینه و هدف: کاهو با نام علمی lactuca sativaیکی از قدیمی‌ترین گیاهان دارویی است که در طب سنتی خواص درمانی زیادی دارد. در طب سنتی به نقش کاهو در درمان ناباروری اشاره شده است، لیکن دوز موثر آن ناشناخته می‌باشد. در این تحقیق اثر عصاره‌ی هیدروالکلی برگ کاهو بر برخی صفات تولید مثلی نظیر وزن بیضه، تعداد سلول‌های اسپرماتوژنیک و هورمون‌های تستوسترون، lh و fsh در موش‌های نر کوچک آزمایشگاهی گونه balb/c بررسی شد.روش بررسی: در این مطالعه‌ی تجربی، تعداد 40 سر موش نر کوچک آزمایشگاهی انتخاب شدند و به صورت تصادفی به 5 گروه شامل؛ کنترل، شاهد و 3 گروه تیمار تقسیم شدند. حیوانات گروه‌های تیمار به‌ترتیب سه دوز 25 ،50 و 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم در روز از عصاره‌ی کاهو را به صورت تزریق درون صفاقی به مدت 20 روز دریافت کردند. گروه شاهد در این مدت هم حجم عصاره سرم فیزیولوژی دریافت نمودند و در گروه کنترل تزریقی انجام نشد. تغییر در تعداد سلول‌های اسپرماتوژنیک و سطح هورمون‌های تستوسترون، lh و fsh خون در مقایسه با گروه‌های شاهد بود. کلیه‌ی آزمایش‌های هورمونی با روش ایمونورادیومتری (ria) انجام گرفت. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از آزمون‌های آماری آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون دانکن تجزیه و تحلیل شدند.یافته‌ها: نتایج نشان داد که تعداد اسپرماتوسیت‌های ثانویه (5±42) و غلظت هورمون‌های تستوسترون (023/0±088/0)، lh(02/0± 3/0) و fsh (12/0± 1) در دوز 100 میلی‌گرم در کیلو‌گرم در مقایسه با گروه کنترل کاهش معنی‌دار یافته است (05/0 > p).نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، به نظر می‌رسد که ترکیبات موجود در عصاره‌ی کاهو با کاهش تعداد اسپرماتوسیت‌ها و میزان هورمون‌های تولید مثلی می‌تواند در تولید مثل جنس نر موش سوری تاثیر داشته است. واژگان کلیدی: کاهو، اسپرماتوسیت، هورمون‌های تولید مثلی، موش سوری نر