تاثیر روش‌های آموزشی بر آگاهی و عملکرد تغذیه‌ای دانش آموزان ابتدایی درباره‌ی مصرف تنقلات

زمینه و هدف: مصرف تنقلات کم ارزش به دلیل دارا بودن مقدار زیادی نمک، چربی و شکر زمینه ساز بروز بیماری‌های مزمن (قلبی– عروقی، چاقی، فشارخون) در دوران بزرگسالی است. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر روش‌های آموزش بهداشت برآگاهی و عملکرد دانش‌آموزان در خصوص تغذیه در زمینه‌ی مصرف تنقلات طراحی و اجرا گردید.روش بررسی: این مطالعه به روش نیمه تجربی قبل و بعد بر روی 618 دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی شهرسنندج در سال تحصیلی 1391-1390 انجام گردید. 246 دانش‌آموز در گروه نمایش فیلم و 204 دانش‌آموز در گروه سخنرانی و 168 دانش آموز در گروه شاهد قرار گرفتند. در گروه نمایش فیلم، فیلمی برای دانش‌آموزان به‌مدت 45 دقیقه پخش ‌شد. در گروه سخنرانی نیز از متنی که براساس موضوعات مطرح شده در فیلم‌ها به‌منظور یکسانی در مطالب، تهیه و به‌مدت 45 دقیقه توسط کارشناس آموزش بهداشت به‌صورت سخنرانی ارایه می‌گردید، استفاده شد. در دانش‌آموزان گروه شاهد هیچ‌گونه آموزشی ارایه نشد. برای سنجش آگاهی و عملکرد تغذیه‌ای دانش‌آموزان از پرسشنامه ای که شامل مشخصات دموگرافیک، سوالات آگاهی و سوالات عملکرد بر اساس مقیاس لیکرت بود استفاده شد.یافته‌ها: نمونه‌ی مورد مطالعه از نظر سنی بین سنین 10 تا 12 سال با میانگین 07/11سال و انحراف معیار 58/0 بودند. 46 درصد جمعیت مورد مطالعه دختر و 54 درصد پسر بودند. نتایج این بررسی نشان داد که تفاوت سطح آگاهی و عملکرد در خصوص مصرف تنقلات در سه گروه مورد مطالعه بعد از اجرای آموزش تفاوت معنی‌دار است (p < 0/0001)، همچنین سطح آگاهی و عملکرد در گروه فیلم و در گروه سخنرانی قبل و بعد از مداخله تفاوت دارد (p < 0/0001) اما تفاوت آگاهی و عملکرد در گروه کنترل قبل و بعد از آموزش معنی‌دار نیست.نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق حاکی از تاثیر مثبت آموزش غیرمستقیم (نمایش فیلم) و مستقیم (سخنرانی) بر روی عملکرد و آگاهی دانش آموزان در مصرف تنقلات سالم است و با توجه به ساختار مدرسه متناسب با مخاطب روش آموزشی مناسب را می‌توان انتخاب نمود. واژگان کلیدی: آموزش، آگاهی و عملکرد، مصرف تنقلات، دانش آموزان