تخمین عمق مدیتیشن با استفاده از سیگنال‏های الکتروآنسفالوگرام و نرخ ضربان قلب

زمینه و هدف: مدیتیشن به عنوان یک روش کمک درمانی در مدیریت بیماری‏های روانپزشکی (نظیر اضطراب و افسردگی) و حفظ سلامت ذهن مورد توجه قرار گرفته است. تاکنون براساس ویژگی‏های سیگنال‏های بیولوژیکی در هیچ یک از مطالعات، شاخصی برای تخمین عمق مدیتیشن ارایه نشده است. از آنجا که تخمین عمق مدیتیشن می‏تواند به کنترل سطوح مختلف عمق مدیتیشن و همچنین بازخورد به فرد برای رسیدن یا باقی ماندن به سطح مطلوبی از عمق مدیتیشن به‌کار رود، از این رو در این تحقیق شاخصی از عمق مدیتیشن براساس ویژگی‏های سیگنال‏های الکتروآنسفالوگرام و نرخ ضربان قلب ارایه شد. روش بررسی: بدین منظور، سیگنال‏های نرخ ضربان قلب و الکتروآنسفالوگرام در سه کانال fz، cz و pz در هنگام مدیتیشن و قبل از آن در قالب دو مجموعه داده‌ی مجزا از 25 نفر زن جمع‏آوری شد. سپس براساس ویژگی توان نسبی آلفای سیگنال الکتروآنسفالوگرام و ویژگی زمانی نرخ ضربان قلب الگوریتمی پیشنهاد گردید تا عمق‏های مختلف مدیتیشن را تخمین بزند. یافته‏ها: تحلیل سیگنال‏های بیولوژیکی با استفاده از این الگوریتم نشان ‏داد که از بین 25 فرد شرکت‏کننده، 22 نفر به عمیق‏ترین سطح مدیتیشن خود رسیدند و دو نفر از گروه مبتدی و یک نفر از گروه باتجربه با راهنمایی مربی نتوانسته‏اند به عمیق‏ترین سطح مدیتیشن خود برسند. این نتایج با تحلیل پرسشنامه نیز تایید می‏گردد. نتیجه‌گیری: الگوریتم پیشنهادی، دارای خصوصیاتی نظیر امکان کالیبره شدن برای هر فرد و همچنین عدم نیاز به حجم محاسباتی بالا و زمان زیاد برای اجرا بود.