مقایسه ی اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن‌آگاهی و درمان شناختی رفتاری بر فعالیت بیماری، کیفیت زندگی و خودکارآمدی بیماران مبتلا به لوپوس اریتماتوز سیستمیک

زمینه و هدف: لوپوس اریتماتوز سیستمیک، یک بیماری خود ایمنی سیستمیک است و شیوع آن در ایران 40 در صد هزار نفر برآورد شده است. تظاهرات روان شناختی علاوه بر تظاهرات بالینی در مبتلایان شایع است. هدف مطالعه ی حاضر بررسی اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (mbsr) و درمان شناختی رفتاری (cbt) بر فعالیت بیماری، کیفیت زندگی و خودکارآمدی این بیماران بود.روش بررسی: در این پژوهش نیمه تجربی با پیش آزمون و پس آزمون باگروه کنترل، 45 بیمار مبتلا به لوپوس در شهرکرد با روش نمونه گیری در دسترس، بر اساس معیارهای کالج آمریکایی روماتولوژی انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل تقسیم شدند. سه گروه تحت مراقبت پزشکی معمول قرار گرفتند. گروه اول آزمایش، 8 جلسه mbsr و گروه دوم 8 جلسهcbt نیز دریافت کردند. طی مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری 3 ماهه پرسشنامه های کیفیت زندگیsf36، خودکارآمدی شرر و ایندکس فعالیت بیماری لوپوس تکمیل شد.آنالیز اطلاعات با نرم افزار spssv18 و آمارتوصیفی و استنباطیتحلیل واریانس با اندازه های تکراری انجام شد.یافته ها: میانگین نمرات فعالیت بیماری گروه ها در مراحل مختلف پژوهش تفاوت معناداری با یکدیگر نداشتند (p>0/05). میانگین نمرات کیفیت زندگی بیماران در هر دو روش درمانی در مرحله پس آزمون وپیگیری افزایش معنی داری نسبت به گروه کنترل نشان داد ومیانگین نمرات گروه mbsr نسبت به گروه cbt در مرحله پس آزمون وپیگیری بیشتر بود.میانگین نمرات خودکارآمدی بیماران در هر دو روش درمانی در مرحله پس آزمون و پیگیری افزایش معنی داری نشان داد و میزان تاثیر آنها به یک اندازه بود.نتیجه گیری: هرچند مداخلات روان شناختی از تاثیر چندانی روی فعالیت بیماری لوپوس برخوردار نبود، ولی مداخلاتcbt و به خصوص mbsr منجر به بهبود پایدار کیفیت زندگی و خودکارآمدی بیماران شدند.