عدم تقارن اطلاعاتی و سرمایه فکری: دیدگاهی مبتنی بر نظریه نمایندگی

بر اساس دیدگاه مبتنی بر منابع شرکت، سرمایه فکری به عنوان یک دارایی غیرملموس و ایجاد شده در داخل خود سازمان، منبع استراتژیکی است که شرکت را قادر به ایجاد مزیت رقابتی و عملکرد مالی برتر می‏نماید. اما به واسطه عدم گزارشگری اقلام مربوط به سرمایه فکری در مجموعه صورت‏های مالی، بین مدیریت و سهامداران شرکت، پیرامون سرمایه فکری سازمان، نوعی عدم تقارن اطلاعاتی وجود دارد. بر اساس نظریه نمایندگی، این امکان بالقوه برای مدیریت وجود دارد که از این شرایط در راستای تامین منافع شخصی بهره گرفته و به‏واسطه عدم افشای اطلاعات مربوط به سرمایه فکری، هزینه‏هایی را متوجه سهامداران گرداند. بنابراین، پژوهش حاضر در پی پاسخ این سوال است که آیا، بین عدم افشای اطلاعات مربوط به سرمایه فکری و هزینه‏های نمایندگی ناشی از آن، ارتباط معناداری می‏تواند وجود داشته باشد؟ لذا در پژوهش حاضر، رابطه بین سرمایه فکری و هزینه‏های نمایندگی با رویکرد مدل‏سازی معادلات ساختاری مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش را شرکت‏های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‏های 1382 تا 1391 تشکیل می‏دهد. پس از اطمینان یافتن از برازش قابل قبول مدل‏ اندازه‏گیری و ساختاری پژوهش، یافته‏های پژوهش حاکی از آن است که بین سرمایه فکری و هزینه‏های نمایندگی ، یک رابطه مثبت و معنی‏دار وجود دارد. از این‏رو، می‏توان ادعا نمود که عدم افشای اطلاعات مربوط به سرمایه فکری، افزایش هزینه‏ها و مسائل نمایندگی را به دنبال خواهد داشت.