بررسی همبستگی هوش هیجانی و مولفه‌های آن با افسردگی پس از زایمان

مقدمه: افسردگی، مهم‌ترین اختلال روانی پس از زایمان است و مقابله با آن، به سطح بالایی از راهبردهای مبارزه با استرس و حل مساله نیاز دارد که مدیریت آن‌ها با هوش هیجانی است. این مطالعه، با هدف تعیین همبستگی هوش هیجانی و مولفه‌های آن با افسردگی پس از زایمان انجام گردید. روش‌ها: در این مطالعه‌ی توصیفی همبستگی، 190 زن باردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی سبزوار در سال 1395 دارای مشخصاتی نظیر ملیت ایرانی، داشتن سواد، سن 40-15 سال، عدم حاملگی پر خطر، متاهل و عدم زایمان زودرس، به روش نمونه‌گیری سهمیه‌ای انتخاب شدند. ابزارها شامل پرسش‌نامه‌ی مشخصات دموگرافیک و مامایی، پرسش‌نامه‌ی افسردگی beck، پرسش‌نامه‌ی edinburgh و پرسش‌نامه‌ی هوش هیجانی bar-on بود. پرسش‌نامه‌ی edinburgh، 4-1 ماه بعد از زایمان و سایر پرسش‌نامه‌ها در سه ماه آخر بارداری تکمیل شدند. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss و آزمون‌های آماری two-sample t، anova، regression خطی و همبستگی pearson در سطح معنی‌داری 0/050>p تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: میانگین سنی مادران 5/49 ± 27/58 سال بود. 55/0 درصد هوش هیجانی بالا و 21/7 درصد افسردگی پس از زایمان داشتند. میزان افسردگی در خانم‌های با حمایت عاطفی زیاد و خیلی زیاد، کمتر از خانم‌های با حمایت عاطفی متوسط بود (0/046 = p). بین نمره‌ی پرسش‌نامه‌ی beck (0/001>p)، مدت زمان ازدواج مادر (0/041 = p) و فاصله‌ی زایمان فعلی از زایمان قبلی مادر (0/029 = p) با افسردگی پس از زایمان رابطه‌ی آماری مثبت و معنی‌داری مشاهده شد. بین هوش هیجانی و مولفه‌های آن با افسردگی پس از زایمان، همبستگی منفی و معنی‌داری وجود داشت (p<0/001, r=-0.51). نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج مطالعه و آموزش پذیر بودن هوش هیجانی، به نظر می‌رسد که می‌توان با تعیین نمره‌ی هوش هیجانی مادران قبل از زایمان و افزایش آن از طریق برنامه‌های آموزشی، میزان افسردگی بعد از زایمان را کاهش داد.