مقایسه‌ی اثربخشی درمان آگاهی و ابراز هیجانی و درمان پذیرش و تعهد بر درد و خستگی مرتبط با سرطان در بیماران مبتلا به سرطان پستان

مقدمه: سرطان پستان، شایع‌ترین سرطان زنان است. درد و خستگی مرتبط سرطان یکی از فراوان‌ترین و ناتوان‌کننده‌ترین پیامدهایی است که کیفیت زندگی این بیماران را تحت تاثیر قرار ‌می‌دهد. از این‌رو هدف این پژوهش، مقایسه‌ی اثربخشی درمان آگاهی و ابراز هیجانی (emotional awareness and expression therapy) eaet و درمان پذیرش و تعهد (acceptance and commitment therapy) act برخستگی مرتبط با سرطان و شدت درد زنان مبتلا به سرطان پستان بود.روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه شاهد و پیگیری دو ماهه بود. جامعه‌ی آماری پژوهش شامل زنان مبتلا به سرطان پستان مراجعه‌کننده به مرکز خیریه مهر سهیلا واقع در شهرستان البرز بود. شرکت‌کنندگان با رضایت آگاهانه در پژوهش شرکت کردند. تعداد 75 نفر واجد شرایط با نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی درمان آگاهی و ابراز هیجانی (25 نفر) و درمان پذیرش و تعهد (25 نفر) و گروه شاهد (25 نفر) جایگزین شدند. برای گروه‌های آزمایشی به‌طور جداگانه روش درمان آگاهی و ابراز هیجانی و پذیرش و تعهد طی 8 جلسه 90 دقیقه‌ای به صورت درمان گروهی در فاصله‌ی زمانی زمستان 1402 تا بهار 1403 اجرا گردید و داده‌ها از طریق پرسش‌نامه‌های خستگی ناشی از سرطان و مقیاس دیداری درد جمع‌آوری شد. داده‌های حاصل با تحلیل کوواریانس با اندازه‌گیری مکرر تحلیل شد.یافته‌ها: هر دو روش درمانی به طور معنی‌داری بر کاهش درد و خستگی مرتبط با سرطان موثر بوده است و درمان آگاهی و ابراز هیجانی، تاثیر بیشتری نسبت به درمان پذیرش و تعهد بر نمره‌ی کلی درد داشت و این اثر تا مرحله‌ی پیگیری ادامه یافت (0/05 >p)نتیجه‌گیری: آموزش آگاهی و ابراز احساسات و درمان پذیرش و تعهد در کاهش درد و خستگی بیماران مبتلا به سرطان پستان موثر بود. در بیماران دچار سرطان پستان، به دلیل عدم آگاهی نسبت به ماهیت بیماری و نقش تعیین‌کننده عوامل روان‌شناختی در میزان بهبودی و فرایند درمان، لازم است شرایطی فراهم نمود که احساسات و هیجان‌های آنها به خوبی تنظیم شده و ابراز شوند، لذا توصیه می‌شود که در کنار درمان‌های دارویی، روانشناسان سلامت در مراکز درمانی و کلینیک‌های روانشناختی از درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و به ویژه درمان آگاهی و ابراز هیجانی جهت کمک به بیماران مبتلا به سرطان پستان در پذیرش بیماری و تلاش برای درمان آن و تخلیه و تنظیم هیجانات خود و کاهش درد و خستگی ناشی از بیماری استفاده کنند.

comparing the effectiveness of emotional awareness and expression therapy (eaet) and acceptance and commitment therapy (act) on cancer-related fatigue and pain intensity in women with breast cancer

background: breast cancer is the most common cancer in women. cancer-related pain and fatigue are some of the most frequent and debilitating consequences that affect the quality of life of these patients. therefore, this research aimed to compare the effectiveness of emotional awareness and expression therapy (eaet) and acceptance and commitment therapy (act) on cancer-related fatigue and pain intensity in women with breast cancer.methods: the present study utilized a semi-experimental design featuring a pre-test and post-test and a control group with a two-month follow-up. the study population consisted of women with breast cancer referred to the mehre soheila charity center in alborz province. participants participated in the study with informed consent. through purposive sampling, 75 eligible individuals were selected and randomly assigned to two experimental groups: awareness and emotional expression therapy (25 individuals) and acceptance and commitment therapy (25 individuals), along with a control group (25 individuals). for each experimental group, the awareness and emotional expression therapy and acceptance and commitment therapy were separately conducted in group sessions over eight sessions of 90 minutes. it was performed as a group therapy between the winter and the spring of 2024, and data was collected through cancer-related fatigue questionnaires and a pain severity scale. the data were analyzed using covariance analysis with repeated measurements.findings: the results indicated that both therapeutic methods were significantly effective, but awareness and emotional expression therapy had a more significant effect than acceptance and commitment therapy on the overall score of cancer-related pain and fatigue intensity, and this effect continued until the follow-up stage (p < 0.05).conclusion: emotional awareness and expression therapy and acceptance and commitment therapy are effective in reducing pain and fatigue in breast cancer patients. in breast cancer patients, due to the lack of knowledge about the nature of the disease and the determining role of psychological factors in the rate of recovery and the treatment process, it is necessary to provide conditions so that their feelings and emotions are well-regulated and expressed. therefore, it is recommended that, in addition to drug treatments, health psychologists in therapeutic centers and psychological clinics use treatment based on acceptance and commitment, especially awareness and emotional expression therapy, to help breast cancer patients accept the disease and make efforts to treat it and to release and regulate their emotions and reduce the pain and fatigue caused by the disease.