تاثیر تاخیر در جداسازی سرم بر نتایج آزمایش‌های بیوشیمیایی

مقدمه: مطالعه‌ی حاضر با هدف بررسی تاثیر تاخیر در جداسازی سرم بر نتایج برخی آزمایش‌های بیوشیمیایی، به عنوان یکی از خطاهای پیش آنالیتیکی انجام پذیرفته است.روش‌ها: در این مطالعه، 50 داوطلب سالم شرکت کردند. 12 میلی‌لیتر خون از هر فرد گرفته و در 6 لوله‌ی اختصاص داده شده تقسیم شد. به منظور جداسازی سرم، یکی از نمونه‌های هر فرد به عنوان نمونه‌ی مبنا در زمان استاندارد (یک ساعت پس از خون‌گیری) سانتریفیوژ گردید و نمونه‌های دیگر همان فرد با تاخیر 1، 2، 3، 4 و 5 ساعت نسبت به نمونه‌ی مبنا سانتریفیوژ شدند. سرم هر یک از نمونه‌ها از نظر 21 آنالیت مختلف شامل قند خون (blood sugar) bs، نیتروژن اوره‌ی خون (blood urea nitrogen) bun، اوریک اسید (uric acid) u.a، کلسیم (calcium) ca، منیزیم (magnesium) mg، تری‌گلیسیرید (triglyceride) tg، کلسترول (cholesterol) chol، لیپوپروتئین پرچگال (high-density lipoprotein) hdl، آسپارتات ترانس آمیناز (aspartate transaminase) ast، آلانین ترانس آمیناز (alanine transaminase) alt، آلکالین فسفاتاز (alkaline phosphatase) alp، بیلی‌روبین تام (total bilirubin) t.b، بیلی‌روبین مستقیم (direct bilirubin) d.b، آلبومین (albumin) alb، پروتئین تام (total protein) t.p، آمیلاز (amylase) amy، لیپاز (lipase) lip، لاکتات دهیدروژناز (lactate dehydrogenase) ldh و کراتین فسفوکیناز (creatine phosphokinase) cpk مورد بررسی قرار گرفت.یافته‌ها: بین میانگین‌های قند خون (bs) در زمان‌های سپری شده از زمان خون‌گیری، تفاوت معنی‌داری یافت شد. میانگین‌های bs به طور متوسط به ازای هر ساعت تاخیر در جداسازی سرم 4/78 درصد کاهش نشان داد. در مورد سایر آنالیت‌ها تفاوت معنی‌داری بین میانگین‌های آن‌ها در هر یک از نقاط زمانی سپری شده از زمان خونگیری مشاهده نشد.نتیجه‌گیری: با توجه به اثر قابل توجه تاخیر در جداسازی سرم بر آزمایش bs، لازم است نمونه‌ی خون کامل در اسرع وقت سانتریفیوژ و سرم آن جدا شود. در مورد سایر آنالیت‌های مورد بررسی، تاخیر در جداسازی سرم تا 6 ساعت، تاثیر قابل توجهی بر نتایج نداشت.

the effect of delay in serum separation on the results of biochemical tests

background: the present study aimed to investigate the impact of delayed serum separation on the results of some biochemical tests, as one of the pre-analytical errors.methods: in this study, 50 healthy volunteers participated. 12 ml of blood was taken from each person and divided into 6 assigned tubes. in order to separate the serum, one sample from each participant was centrifuged as a base sample at the standard time (1 hour after blood sampling), the remaining samples from each participant were centrifuged with delay of 1,2,3,4 and 5 hours compared to the base sample. the serum from each sample was analyzed for 21 different analytes including blood sugar (bs), blood urea nitrogen (bun), uric acid (u.a), calcium (ca), magnesium (mg), triglyceride (tg), cholesterol (chol), high-density lipoprotein (hdl), aspartate transaminase (ast), alanine transaminase (alt), alkaline phosphatase (alp), total bilirubin (t.b), direct bilirubin (d.b), albumin (alb), total protein (tp), amylase (amy), lipase (lip), lactate dehydrogenase (ldh) and creatine phosphokinase (cpk).findings: a significant difference was found in the mean blood sugar (bs) levels in the elapsed times from the time of blood sampling. the means of bs showed a decrease of 4.78 % on average for each hour of delay in serum separation. in the case of other analytes, no significant difference was observed between their means at each of the time points elapsed since the time of blood sampling.conclusion: considering the significant effect of delay in serum separation on the bs test, it is necessary to centrifuge the whole blood sample and separate its serum as soon as possible. in the case of the other investigated analytes, a delay in serum separation of up to 6 hours did not significantly affect the results.