شیوع مقاومت پلاکتی و عوامل پیشگویی کننده آن در دریافت کنندگان پلاکت

مقدمه: یکی از اصلی‌ترین درمان‌ها جهت کاهش عواقب ناشی از خون‌ریزی به دنبال ترومبوسیتوپنی، تزریق پلاکت است. عدم افزایش متناسب این رده از سلول‌های خونی‌ متعاقب تزریق پلاکت، تحت عنوان مقاومت پلاکتی شناخته می‌شود. هدف از این مطالعه، بررسی میزان شیوع مقاومت پلاکتی و عوامل موثر و پیش‌گویی‌کننده‌ی آن می‌باشد. روش‌ها: در یک مطالعه‌ی مقطعی- تحلیلی، 73 بیمار مبتلا به ترومبوسیتوپنی شدید، در زمینه‌ی لوکمی و کم خونی آپلاستیک، در بخش هماتولوژی- انکولوژی دو بیمارستان اصلی ارجاعی شهر مشهد مورد ارزیابی قرار گرفتند. تزریق پلاکت در بیمارانی که پلاکت کمتر از 10000 در هر میکرولیتر خون و یا کمتر از 20000 در هر میکرولیتر و تب بیشتر یا مساوی 38 درجه‌ی سانتی‌گراد داشتند، انجام شد. سطح پلاکت قبل و 60 دقیقه بعد از تزریق این فرآورده‌ی خونی اندازه‌گیری و بعد از محاسبه‌ی سطح بدنی (مترمربع)، میزان افزایش تصحیح شده‌ی پلاکت محاسبه گردید. در صورتی که این میزان بیشتر یا مساوی 10000 در هر میکرولیتر خون بود، عدم مقاومت به تزریق پلاکت محسوب شده و در غیر این صورت مقاومت به تزریق پلاکت در نظر گرفته می‌شد. یافته‌ها: تعداد 55 بیمار (75/3 درصد) مقاومت پلاکتی داشتند. این عارضه در گروهی که تعداد واحد پلاکت بیشتری دریافت کرده بودند شیوع بیشتری داشت. همچنین بیماران با دریافت واحدهای آفرزیس بیشتر، مقاومت پلاکتی کمتری نشان دادند. نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه مقاومت پلاکتی با دریافت واحد پلاکتی بیشتر ارتباط دارد، تزریق پلاکت تنها باید در موارد ضروری و برحسب اندیکاسیون و با ارجحیت واحدهای افرزیس انجام گیرد.

prevalence and predictors of platelet refractoriness

background: platelet transfusion is one of the main treatments for thrombocytopenia to reduce severity and frequency of bleeding. inadequate increase in platelets following platelet transfusion is known as platelet refractoriness. the aim of this study is to investigate the prevalence, as well as predictive factors, of platelet refractoriness.methods: in a cross sectional study, 73 patients suffering from severe thrombocytopenia due to leukemia or aplastic anemia, hospitalized at the hematology-oncology ward of two main referral hospitals in mashhad, were evaluated. platelet transfusion was done in patients with platelets count less than 10,000 per microliter or less than 20,000 per microliter and fever more than 38° c. platelet count was measured before and 60 minutes after platelet transfusion, and after calculating body surface area (m2), corrected count increment (cci) was calculated. if cci is more than 10,000 per microliter, no platelet refractoriness was considered.findings: 55 patients (75.3%) had platelet refractoriness. higher platelet refractoriness was seen in the group that received more platelet units and patients who received apheresis units had less refractoriness.conclusion: platelet transfusion should be done only if necessary and transfusion of apheresis units must be considered in patients who need regular platelet transfusion.