آنتی‌ژن ki-67؛ یک شناساگر زیستی پیشگویی‌کننده‌ی ارزشمند برای پیش‌آگهی لوسمی لنفوستیک مزمن

مقدمه: لوسمی لنفوسیتیک مزمن (chronic lymphocytic leukemia) cll، یکی از شایع‌ترین بدخیمی‌های خونی است. عمده سلول‌های درگیر در این بدخیمی در فاز g0 تقسیم سلولی قرار دارند و فعالیت تکثیری ندارند؛ با این وجود، آنچه شدت و پیش‌آگهی این بیماری را تعیین می‌کند، تکثیر سلولی است. آنتی‌ژن ki-67، یک پروتئین هسته‌‌ی سلولی است که در تمامی فازهای تکثیر سلولی به جز فاز g0 حضور دارد. مطالعه‌ی حاضر با هدف بررسی ارزش پیش‌آگهی بیان آنتی‌ژن ki-67 در بیماران مبتلا به cll و رفتار بیماری در آن‌ها اجرا شده است. روش‌ها: مطالعه‌ی مقطعی حاضر بر روی 50 بیمار مبتلا به cll در سال 1396 انجام گرفت. شدت بیماری بر اساس سیستم درجه‌بندی rai شامل لنفادنوپاتی، ارگانومگالی و شمارش کامل خون (cbc diff) تعیین گردید که در ابتدای مطالعه و سپس در پیگیری شش ماهه ارزیابی شد. به علاوه سطح آنتی‌ژن ki-67 با استفاده از فلوسایتومتری بررسی شد و با نرم‌افزار flowjo مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در نهایت، ارزش آنتی‌ژن ki-67 جهت ارزیابی پیش‌آگهی cll با استفاده از رسم منحنی (receiver operation curve) roc بررسی شد.یافته‌ها: میانگین سنی افراد مورد ارزیابی 10/42 ± 64/12 سال بود. بیماران مورد مطالعه عمدتاً از آقایان (68 درصد) تشکیل شده بودند. همچنین میانگین سطح آنتی‌ژن ki-67 در این بیماران برابر با 1/73 ± 2/48 درصد به دست آمد. بدتر شدن سیستم درجه‌بندی rai به 3 و 4، ارگانومگالی و دو برابر شدن تعداد گلبول‌های سفید با سطح بیان آنتی‌ژن ki-67 ارتباط مستقیمی داشتند. حساسیت و اختصاصیت آنتی‌ژن ki-67 در نقطه‌ی برش 3/44 درصد، برابر با 87/5 و 92/2 درصد به دست آمد. سطح زیر نمودار roc، 0/94 (95%ci: 0.835-0.988; p < 0.001). حاسبه گردید.نتیجه‌گیری: براساس این مطالعه، آنتی‌ژن ki-67 یک شناساگر زیستی پیش‌آگهی‌دهنده‌ی ارزشمند برای پیش‌بینی الگوی پیشروندگی در cll است. به علاوه، در نقطه‌ی برش 3/44 درصد، آنتی‌ژن ki-67 ارزش پیش‌گویی‌کننده‌ی قابل قبولی در پیش‌بینی رفتار پیشرونده‌ی بیماری cll دارد.

ki-67 antigen; a valuable prognostic biomarker for chronic lymphocytic leukemia

background: chronic lymphocytic leukemia (cll) is one of the most common blood malignancies. the chief cells involved in this malignancy are in the g0 phase of cell division and have no proliferative activity; however, what determines the severity and prognosis of this disease is cell proliferation. ki-67 antigen is a nuclear protein that is present in all cell proliferative phases except g0. the present study was aimed to investigate the prognostic value of ki-67 antigen expression in patients with cll and their disease behavior.methods: the current cross-sectional study has been conducted on 50 cll patients in 2017. the disease severity based on rai’s staging system, lymphadenopathy, organomegaly, and complete blood count and differentiation (cbc diff) were assessed at study initiation and within six months. besides, ki-67 antigen level was assessed via flow-cytometry. eventually, the prognostic value of ki-67 antigen to determine cll prognosis was assessed utilizing receiver operation curve (roc)findings: the study population had the mean age of 64.12 ± 10.42 years old and predominantly consisted of males (68%), and had the mean ki-67 antigen level of 2.48 ± 1.73 (%). rai’s stage deterioration to 3 or 4, organomegaly, white blood cells (wbc) doubling and concurrent rai’s staging deterioration and wbc doubling (p = 0.002) were directly associated with ki-67 antigen levels. at the cut-point of 3.44%, ki-67 antigen had the sensitivity and specificity of 87.5% an 92.9%, with area under the curve (auc) 0f 0.940 (95%ci: 0.835-0.988; p < 0.001).conclusion: according to this study, ki-67 antigen is a valuable prognostic biomarker for cll progression activity. besides, at the cut-point of 3.44%, ki-67 antigen had an acceptable predictive value for the progression manner of cll disease.