بررسی اثر عصاره‌ی هیدروالکلی گیاه اسطوخودوس بر روی نورون‌های پورکنژ تحت استرس شنای اجباری در موش‌های صحرایی نر با روش هیستولوژی و ایمونوهیستوشیمی

مقدمه: بر اساس جستجوهای انجام شده، در مورد تاثیر عصاره‌ی گیاه اسطوخودوس (lavender) بر روی نورون‌های پورکنژ تحت استرس شنای اجباری مطالعه‌ای یافت نشد. از این رو، مطالعه‌ی حاضر با هدف بررسی تاثیر عصاره‌ی گیاه اسطوخودوس بر روی نورون‌های پورکنژ تحت استرس شنای اجباری انجام شد.روش‌ها: در این مطالعه‌ی تجربی، 50 سر موش صحرایی به صورت تصادفی به 5 گروه 10تایی تقسیم شدند (10 = n). چهار گروه تحت استرس شنای اجباری به ترتیب عبارت از گروه اول دریافت کننده‌ی نرمال‌سالین، گروه دوم، سوم و چهارم مورد عصاره‌ی اسطوخودوس با دزهای 200، 400 و 600 میلی‌گرم/کیلوگرم به صورت گاواژ به مدت 14 روز دریا فت کردند. گروه پنجم، گروه شاهد (intact) بود. پس از دوره‌ی درمان با بیهوشی عمیق، مخچه خارج و در فرمالین ثابت شد. با روش هیستولوژی و ایمونوهیستوشیمی، بررسی ریخت‌شناسی نورون‌ها انجام شد. داده‌ها با آزمون‌های duncan و scheff تجزیه و تحلیل شدند.یافته‌ها: میانگین تعداد نورون‌های سالم پورکنژ در حیواناتی که 400 میلی‌گرم/کیلوگرم عصاره‌ی اسطوخودوس می‌گرفتند، در مقایسه با سایر گروه‌های مورد که دزهای 200 و 600 میلی‌گرم/کیلوگرم از این عصاره و یا نرمال‌سالین دریافت می‌کردند، افزایش معنی‌داری نشان داد (0.001 >p). شکل غیر طبیعی نورون‌های پورکنژ، متراکم شدن هسته، مشخص نبودن محدوده‌ی هسته از سیتوپلاسم، افزایش اسیدوفیلی و مثبت شدن نورون‌های پورکنژ با caspase3 در گروه تحت استرس شنای اجباری دریافت کننده‌ی نرمال‌سالین در مقایسه با سایر گروه‌ها بیشتر بود.نتیجه‌گیری: مطالعه‌ی حاضر نشان داد که عصاره‌ی اسطوخودوس در دز 400 میلی‌گرم/کیلوگرم می‌تواند یک نقش محافظتی بر روی نورون‌های پورکنژ قشر مخچه‌ی موش‌های صحرایی تحت استرس شنای اجباری داشته باشد.