مقایسه‌ی اثر پروپوفول رمی‌فنتانیل و پروپوفول کتامین بر تغییرات همودینامیک و مدت تشنج در الکتروشوک‌درمانی

مقدمهامروزه الکتروشوک‌درمانی (electroconvulsive therapy یا ect) به عنوان یکی از روش‌های درمانی کارامد در اختلالات روان‌پزشکی به‌ وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد. اساس یک الکتروشوک موفق را ایجاد تشنجی با شدت، کیفیت و مدت مناسب تشکیل می‌دهد. از این رو، جهت ایجاد چنین تشنجی باید از داروی بیهوشی مناسب استفاده گردد. مطالعه‌ی حاضر، با هدف مقایسه‌ی تاثیر افزودن رمی‌فنتانیل در برابر افزودن کتامین به پروپوفول بر تغییرات همودینامیک و مدت زمان تشنج انجام شد.روش‌ها مطالعه‌ی کارآزمایی بالینی متقاطع حاضر، بر روی 40 بیمار کاندیدای الکتروشوک‌درمانی طی سال‌های 97-1396 انجام شد. بیماران برای دو نوبت درمان ect به صورت تصادفی، هر بار یکی از ترکیب‌های درمانی شامل درمان با پروپوفول- رمی‌فنتانیل در برابر پروپوفول- کتامین جهت مرتبه‌ی دوم ect دریافت نمودند. همچنین، تمام بیماران سوکسینیل کولین 5/0 میلی‌گرم/کیلوگرم و پروپوفول با دز 5/0 میلی‌گرم/کیلوگرم دریافت نمودند. فشار خون، ضربان قلب، درصد اشباع اکسیژن، مدت ریکاوری و زمان ایجاد تنفس خودبه‌خودی پس از ect و عوارض در دو ترکیب درمانی ثبت و مقایسه گردید.یافته‌ها دو گروه مطالعه از نظر فشار خون سیستول (180/0 = p)، فشار خون دیاستول (920/0 = p) و فشار خون متوسط شریانی (360/0 = p)، درصد اشباع اکسیژن (999/0 < p) و زمان ایجاد تنفس خودبه‌خودی در ریکاوری (950/0 = p) تفاوت معنی‌داری نداشتند. بروز تاکی‌کاردی (001/0 > p) و مدت زمان ریکاوری (040/0 = p) در گروه پروپوفول- کتامین به صورت معنی‌داری بیشتر بود. همچنین، تهوع و استفراغ در گروه پروپوفول- کتامین 8 مورد و بیشتر از گروه پروپوفول- رمی‌فنتانیل (2 مورد) بود (080/0 = p). میانگین زمان تشنج در گروه پروپوفول- کتامین، 74/7 ± 12/36 و در گروه پروپوفول- رمی‌فنتانیل، 13/5 ± 07/30 ثانیه ارزیابی شد که این مقدار به طور معنی‌داری در گروه پروپوفول- رمی‌فنتانیل پایین‌تر بود (001/0 > p).نتیجه‌گیری طبق یافته‌های این مطالعه، استفاده از ترکیب پروپوفول- رمی‌فنتانیل با در نظر گرفتن مدت زمان القای تشنج، ثبات همودینامیک و نیز عوارض جانبی کمتر نسبت به ترکیب پروپوفول- کتامین ارجح است. با توجه به محدودیت مطالعات مقایسه‌ای بر روی کتامین و رمی‌فنتانیل، انجام مطالعات بیشتر در این زمینه توصیه می‌گردد.

Comparison of the Effect of PropofolRemifentanil versus PropofolKetamine on Hemodynamic Change and Seizure Duration in Electroconvulsive Therapy

Background: Nowadays, electroconvulsive therapy (ECT) is an efficient treatment of psychological disorders. The basis of a successful ECT is induction of a seizure with purposeful intensity, quality, and duration. Thus, an appropriate anesthetic agent is required. The current study compared the efficacy of remifentanil versus ketamine addon therapy to propofol on hemodynamic change and seizure duration in ECT.Methods: The current crosssectional clinical trial study was conducted on 40 patients under ECT in years 201718. Patients were randomly treated with each of the combination therapies as they were randomly treated with one for the first session of ECT, and with the later for the second session. Combinations of anesthesia included treatment with propofolremifentanil versus propofolketamine. Furthermore, all patients received 0.5 mg/kg of succinylcholine and 0.5 mg/kg of propofol. Blood pressure, pulse rate, oxygen saturation, recovery duration, and time of spontaneous respiration following ECT, as well as complications, were recorded and compared.Findings: Two assessed groups were not statistically different regarding systolic (P = 0.180) and diastolic blood pressure (P = 0.920), mean arterial pressure (P = 0.360), oxygen saturation (P > 0.999), and spontaneous respiration in recovery (P = 0.950). Tachycardia incidence (P < 0.001) and duration of recovery stay (P = 0.040) was significantly higher in propofolketamine group. Furthermore, nausea and vomiting was more in propofolketamine group (8 cases versus 2 cases; P = 0.080). The mean seizure duration was 36.12 ± 7.74 seconds propofolketamine and 30.07 ± 5.13 seconds in propofolremifentanil group with a significant difference (P < 0.001).Conclusion: Based on findings of the current study, combination of propofolremifentanil was superior to combination of propofolketamine regarding seizure duration, hemodynamic stability, and less adverse effects. Due to limited number of studies comparing mentioned remedies, further studies are recommended.