بررسی و مقایسه‌ی عملکردهای شناختی و اجرایی در بیماران اسکیزوفرنیا و دوقطبی

مقدمه:اختلالات اسکیزوفرنیا و دوقطبی، با اختلال در عملکردهای شناختی و اجرایی مرتبط هستند. پروفایل شناختی و اجرایی این دو اختلال به هم شبیه است. با این حال، نقایص شناختی و اجرایی در این بیماران ممکن است مسیرهای متفاوتی را دنبال کنند. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی و مقایسه‌ی مسیرهای متفاوت عملکردهای شناختی و اجرایی در بیماران اسکیزوفرنیا و دوقطبی بود.روش‌ها:این مطالعه، پژوهشی توصیفی بر روی بیماران اسکیزوفرنیا و دو قطبی در سال‌های 97-1396 بود. 34 بیمار مبتلا به اختلال اسکیزوفرنیا، 52 بیمار مبتلا به اختلال دوقطبی و 72 نفر از افراد سالم در پژوهش حاضر شرکت کردند. این پژوهش، در بیمارستان روان‌پزشکی کارگرنژاد واقع در شهر کاشان اجرا شد. در این مطالعه، از مقیاس علایم مثبت و منفی اسکیزوفرنیا (positive and negative syndrome scale یا panss)، مقیاس رتبه‌بندی مانیای young (young mania rating scale یا ymrs)، سیاهه‌ی افسردگی beck (beck depression inventoryii یا bdiii)، آزمون برج لندن، آزمون دسته‌بندی کارت wisconsin، آزمون سرعت پردازش (trial making test یا tmt) و آزمون زمان واکنش چهار گزینه‌ای (fourchoice) استفاده شد.یافته‌ها:آزمون manova نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین سه گروه بیماران اسکیزوفرنیا، دوقطبی و افراد سالم در تمام مقیاس‌های عملکردهای شناختی و اجرایی وجود دارد. در مجموع، عملکرد بیماران اسکیزوفرنیا در عملکردهای شناختی و اجرایی بهتر از بیماران دوقطبی است، اما هر دو گروه بیماران اسکیزوفرنیا و دوقطبی عملکرد ضعیف‌تری نسبت به افراد سالم داشتند (p<0.001).نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های این مطالعه، عملکردهای شناختی و اجرایی در اختلالات اسکیزوفرنیا و دوقطبی تخریب شده‌اند و افراد مبتلا، عملکردهای شناختی و اجرایی ضعیف‌تری نسبت به افراد سالم دارند. همچنین، عملکردهای شناختی و اجرایی در بیماران دوقطبی ضعیف‌تر از بیماران اسکیزوفرنیا است و مسیرهای متفاوتی از بیماران اسکیزوفرنیا را دنبال می‌کند.