بررسی اثر ضد خارش و ترمیم‌دهنده‌ی پماد حاوی اسانس گیاهان نعناع، اوکالیپتوس، میخک و دارچین در انواع اگزمای پوستی

مقدمه: اگزما یکی از شایع‌ترین بیماری‌های پوستی است. این بیماری به علت ظهور بالینی خاص و اتیولوژی نامشخص تاکنون درمان‌های متعددی را به خود جلب کرده است که متاسفانه کارآیی لازم را نداشته‌اند. ارائه‌ی یک داروی مناسب موضعی که بتواند خارش و همچنین آسیب‌های پوستی به وجود آمده را ترمیم بخشد یک موفقیت درمانی محسوب می‌شود. استفاده از اسانس‌های گیاهی که هم اکنون در غرب توجهات فراوانی را به خود جلب نموده است به عنوان یک درمان طبیعی جدید گامی در جهت احیای طب سنتی است. با بهره‌گیری از منابع قدیم و جدید و با توجه به مواد موثر در کاهش علایم این بیماری اقدام به تهیه‌ی پمادی مرکب از اسانس‌های گیاهی گردید. اسانس‌های گیاهان نعناع (mentha piperit)، اوکالیپتوس (eucaliptus globules)، میخک (eugenia caryophilatha) و دارچین (cinnamomum ceylanicom) انتخاب شدند و همراه با غلظت‌های متفاوتی از منتول و کامفر جهت افزایش نفوذ پوستی و اثر ضد خارش وارد پایه‌ی پماد گردید. از آن جایی که اسانس‌ها در پایه‌های هیدروکربنی حلالیت خوب و پایداری عالی نشان می‌دهند و همچنین قدرت پوشانندگی بالای این مواد از این پایه در تهیه‌ی پماد استفاده شد. پماد تهیه شده‌ از لحاظ خصوصیات فیزیکی، روانی و پایداری خوبی را ارائه داد. از بین پایه‌های هیدروکربنی که در ساخت پماد به کار گرفته شد ترکیبی از پارافین مایع و جامد بهترین فرم پایه را به دست داد و در نهایت ترکیب پارافین مایع 27 درصد و پارافین جامد 35 درصد به عنوان پایه به کار رفت. روش‌ها: بررسی بالینی بر روی 110 بیمار انجام گرفت که 50 نفر از آنان بیمارانی بودند که پماد گیاهی دریافت کرده بودند. یافته‌ها: نتایج حاصل از بررسی نشان داد که پماد گیاهی در 66 درصد موارد بهبودی کامل و 18 درصد بهبودی نسبی ایجاد کرد. این پماد در مقایسه با دارونما 13 درصد و در مقایسه با درمان‌های معمول 43.3 درصد بهبودی کامل ایجاد کرد که یک موفقیت محسوب می‌شود. از محسنات پماد گیاهی فوق کاهش سریع و پایدار خارش و همچنین طول درمان کوتاه آن بود. بهبودی کامل در اکثر مواردی که پماد جواب‌دهی خوب داشت ظرف یک هفته و در بعضی موارد در دو هفته حاصل ‌شد. در 20 درصد افراد مصرف‌کننده‌ی پماد عوارض خفیفی مثل سوزش و قرمزی مشاهده شد که موقت و گذرا بود. نتیجه‌گیری: در راستای تهیه‌ی غلظت‌های مناسب از مواد موثره‌ی گیاهی تغییراتی در جهت افزایش نفوذ پذیری، کاهش سریع‌تر خارش، ترمیم پوست و همچنین کاهش تحریکات ناشی از مواد محرک پوست موجود در اسانس انجام گرفت. در بررسی که بر روی بهبودی حاصل بر روی انواع اگزما انجام گرفت مشاهده شد که پماد فوق‌الذکر بر روی انواع مزمن اگزما بیشترین تاثیر را داشت. از سوی دیگر به نظر می‌رسد پماد گیاهی فوق در انواع اگزوژن اثربخشی کمتری نسبت به اگزمای اندوژن نشان می‌دهد.