فراوانی بثورات پوستی دارویی در بخش پوست بیمارستان های تهران

مقدمه: شایع‌ترین عوارض جانبی داروها واکنش‌های پوستی هستند. در ایران هنوز آمار دقیقی از این عوارض در دست نیست؛ زیرا بسیاری از افرادی که مبتلا به فرم‌های خفیف بثورات دارویی می‌شوند، یا خود به خود بهبود می‌یابند، یا به طور سرپایی معالجه می‌شوند. این مطالعه با هدف بررسی میزان فراوانی بثورات پوستی ناشی از مصرف دارو در بیماران بستری در بخش‌های پوست دو مرکز مهم در تهران انجام شد. روش‌ها: این مطالعه‌ی توصیفی بر روی تمامی بیماران بستری به علت بثورات دارویی در بخش پوست بیمارستان‌های حضرت رسول اکرم (ص) و لقمان حکیم تهران طی سال‌های 1388-1380 بود. اطلاعات دموگرافیک و سایر داده‌های ضروری از پرونده‌ی پزشکی بیماران استخراج شد. داده‌ها به وسیله‌ی نرم‌افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و با استفاده از آزمون‌های آماری توصیفی، شاخص‌های فراوانی، میانگین و انحراف معیار برای آنالیز شد. یافته‌ها: از 150 بیمار بستری 90 نفر (60 درصد) زن و 60 نفر (40 درصد) مرد بودند. از این گروه 81 نفر دارای بثورات ماکولوپاپولار، 31 نفر دارای سندرم استیون-جانسون، 10 نفر دچار بثورات کهیری، 5 نفر دارای واکنش toxic epidermal necrolysis ، 8 نفر دچار بثورات fixed drug، 9 نفر دارای بثورات اریترودرمال، 4 نفر دچار بثورات اگزمایی و 2 نفر دچار اریتم مولتی‌فرم بودند. فنی‌تویین، کاربامازپین، لاموتریژین، پنی‌سیلین و کوتریموکسازول به ترتیب پنج دارویی بودند که به تنهایی نیمی از موارد بثورات دارویی را در بیماران مورد مطالعه تشکیل می‌دادند. نتیجه‌گیری: تظاهرات پوستی مخاطی پس از مصرف داروها از ساده‌ترین شکل یعنی ماکولوپاپولار، تا شدیدترین شکل یعنیtoxic epidermal necrolysis در میان بیماران مورد مطالعه دیده شد. با توجه به نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر، شایع‌ترین بثورات پوستی به دنبال مصرف داروهای مختلف به ترتیب ضایعات ماکولوپاپولر و سندرم استیون- جانسون بودند.

Prevalence of Skin Drug Eruptions in Dermatology Departments of Tehran Hospitals

<p class=abstract><strong>Background:</strong><em> </em>The most common drug side effects are skin reactions. These reactions range from simple maculopapular eruptions to massive epidermal necrosis. There are still not enough data about drug eruptions in Iran, because minor side effects resolve spontaneously or are treated in outpatient settings. In this survey, we studied skin drug eruptions among patients admitted to dermatology departments of two hospital centers in Tehran.</p><p class=abstract><strong>Methods: </strong>This was a descriptive study and included all cases who were admitted in RassouleAkram and LoghmanHakim Hospitals for skin drug reactions between 2001 and 2009. We derived demographic data and other information from medical records.</p><p class=abstract><strong>Findings: </strong>Our samples included 150 patients (90 females and 60 males). Frequency of different skin reactions was as follows: maculopapular eruptions 82 cases, Steven Johnson syndrome 31 cases, urticarial reactions 10 cases, toxic epidermal necrolysis reactions 5 cases, erythrodermal eruptions 8 cases, edematous eruptions 4 cases and multiform erythema 2 cases. The most common drugs that created reactions were (in order): phenytoin, carbamazepine, lamotrigine, penicillin, and cotrimoxazole. These five drugs were responsible for 50 percent of all cases. Most of the drugs were prescribed for urinary tract infections, convulsions, and diarrhea. <em> </em></p><p class=abstract><strong>Conclusion:</strong> Skin drug reactions in this study varied tremendously from the simplest types i.e., maculopapular eruptions, which is the most common form worldwide, to the most complex ones i.e., toxic epidermal necrolysis. According to our findings, maculopapular eruptions and Steven Johnson syndrome are the most common forms of skin drug reactions in hospitalized patients. </p>