ارزیابی تاثیر ضد لیشمانیایی عصاره‌ی هیدروالکلی قارچ گانودرما لوسیدوم بر انگل لیشمانیا ماژور در شرایط آزمایشگاهی

مقدمه: لیشمانیا ماژور، عامل لیشمانیوز نوع جلدی (سالک) در ایران می‌باشد. به دلیل عوارض جانبی داروهای فعلی و پیدایش مقاومت دارویی در برخی نقاط، محققین به دنبال ترکیباتی موثرتر و بدون عوارض به خصوص داروهای گیاهی و ترکیبات طبیعی هستند. هدف از انجام این مطالعه، بررسی اثر ضد لیشمانیایی عصاره‌ی هیدروالکلی قارچ گانودرما لوسیدوم بر لیشمانیا ماژور در مقایسه با داروهای رایج بوده است. روش‌ها: پس از آماده شدن عصاره‌ی هیدروالکلی گونه‌ی استاندارد ایرانی انگل لیشمانیا ماژور (mrho/ir/75/er)، ابتدا در محیط کشت novy-mac neal-nicolle (nnn) و سپس، roswell park memorial institute-1640 (rpmi-1640) غنی شده تکثیر و در مرحله‌ی متاسیکلیک به پلیت 96 خانه‌ای منتقل شد. سپس، غلظت‌های 10، 50، 100، 150 و 200 میکروگرم بر میلی‌لیتر عصاره در زمان‌های 24، 48 و 72 ساعت اثردهی و میزان پروماستیگوت‌های زنده با استفاده از رنگ تریپان بلو و تحرک آن‌ها، هموسیتومتر و آزمون رنگ‌سنجی mtt مورد بررسی قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری anova، repeated measures anova و kolmogorov-smirnov تجزیه و تحلیل گردید. یافته‌ها: عصاره‌ی هیدروالکلی این قارچ در غلظت‌های بالا (150 و 200 میکروگرم بر میلی‌لیتر) به طور معنی‌داری باعث کاهش و مهار رشد انگل شد و با افزایش عامل زمان رابطه‌ی مستقیم داشت (0.001 > p). همچنین، در روش mtt میانگین جذب نوری غلظت‌های مختلف عصاره در زمان‌های 24، 48 و 72 ساعت تفاوت معنی‌داری با هم داشته است (0.001 > p). نتیجه‌گیری: تاثیر ضد لیشمانیایی مشاهده شده از عصاره‌ی این قارچ بر تعداد و رشد پروماستیگوت‌های زنده در غلظت‌های بالا، می‌تواند ناشی از وجود ترکیباتی مانند تانن، فلاونوئیدها، تری‌ترپنوئیدها و پلی‌ساکاریدها باشد و مستلزم تحقیقات بیشتر در خصوص خالص‌سازی ترکیبات آن و کار بر روی مدل حیوانی لیشمانیوز می‌باشد.