بررسی شیوع اختلالات اسید باز در بیماران با مسمومیت حاد بستری در واحد مراقبت‌های ویژه‌ی بیمارستان خورشید اصفهان

مقدمه: اختلالات اسید- باز یکی از شایع‌ترین یافته‌ها در بخش مراقبت‌های ویژه (intensive care unit یا icu) است. هدف از انجام این مطالعه، بررسی شیوع اختلالات اسید- باز به تفکیک نوع و علل آن در بیماران بستری در icu مسمومین است. روش‌ها: در این مطالعه‌ی مقطعی، 214 بیمار با مسمومیت حاد که در icu مسمومین بیمارستان خورشید اصفهان از مهر 1395 تا آذر 1396 بستری بودند، وارد مطالعه شدند. سپس، وضعیت اسید- باز بدو ورود به اورژانس بیماران و ارتباط آن با عوامل دموگرافیک، علایم بالینی و پیرابالینی بدو ورود بیماران و پیایند درمان آنان بررسی گردید. یافته‌ها: بیشتر بیماران (89.7 درصد) دارای اختلال اسید- باز بودند. بیشتر بیماران (31.3 درصد) در بدو ورود به اورژانس، اختلال اسیدوز متابولیک داشتند. همچنین، تعداد زیادی از بیماران (71.6 درصد) دارای اختلال اسیدوز متابولیک، از جنس مذکر بودند (0.01 = p). 48 بیمار (22.4 درصد) در بدو ورود هوشیار و بیدار بودند که از این تعداد، 93.8 درصد دارای یکی از اختلالات اسید- باز بودند و 60 بیمار (28.0 درصد) سطح هوشیاری در حد استوپور و کما داشتند که از این تعداد، 89.1 درصد دارای اختلال اسید- باز بودند. بین نوع اختلال اسید- باز با جنسیت بیماران و سطح هوشیاری بدو ورود، ارتباط معنی‌داری وجود داشت (0.05 > p). همچنین، بین عاقبت درمانی با سن، نوع دارو و یا سم و الکتروکاردیوگرافی (electrocardiography یا ecg) غیر طبیعی، ارتباط معنی‌داری مشاهده شد. از بین عوامل مختلف مورد بررسی، فقط سن، عامل پیش‌گویی کننده‌ی عاقبت بیماران بود (1.040-1.004 = confidence interval یا ci 95 درصد، 1.02 = odd ratio یا or، 0.01 = p). نتیجه‌گیری: اختلال اسید و باز، یافته‌ی شایع در بیماران با مسمومیت حاد می‌باشد. سطح هوشیاری بدو ورود به اورژانس و جنسیت، از عوامل مرتبط با وضعیت اسید و باز بیماران در بدو ورود به اورژانس می‌باشند. وضعیت اسید- باز بدو ورود بیماران به تنهایی در ایجاد پیش‌آگهی و سرانجام بیماران نقشی ندارد و باید به همراه عوامل دیگر مورد بررسی قرار گیرد.