اندازه‌گیری و مقایسه‌ی دز تابشی پوست در تصویربرداری از ناحیه‌ی مفصل هیپ به دو روش computed tomography scan (ct scan) و stereoradiography

مقدمه: استفاده‌ی گسترده از تصویربرداری computed tomography scan (ct scan) با افزایش دز تجمعی همراه است. استریورادیوگرافی (stereoradiography) یک تکنولوژی تصویربرداری مبتنی بر اشعه‌ی ایکس است که با حذف تابش‌های پراکنده، می‌تواند باعث کاهش دز جذبی بیمار و افزایش کیفیت تصویر شود. هدف از انجام مطالعه‌ی حاضر، اندازه‌گیری دز ورودی تابش در دو روش تصویربرداری ct scan و استریورادیوگرافی با دستگاه electro-optical system (eos) و مقایسه‌ی مقادیر دز بین این دو روش بود. روش‌ها: این مطالعه‌ی توصیفی- تحلیلی در بیمارستان شهید صدوقی یزد با استفاده از دستگاه‌های تصویربرداری eos و ct scan انجام شد. 15 بیمار برای هر روش تصویربرداری به روش تصادفی ساده انتخاب و قبل از پرتودهی 9 عدد دزیمتر ترمولومینسانس (thermoluminescent dosimeter یا tld) در ناحیه‌ی مورد نظر به طور مساوی در سه نمای قدام به خلف، راست به چپ و چپ به راست نصب شد. در روش eos، ولتاژ 85 و 110 کیلوولتاژ پیک (kilovoltage peak یا kvp) به ترتیب برای تصاویر رخ و نیمرخ و در روش ct scan ولتاژ 120 کیلوولتاژ پیک انتخاب شد. tldها، پس از تابش‌گیری خوانده شدند. میانگین دز ورودی تابش‌ها محاسبه و داده‌ها با استفاده از آزمون one-way anova و نرم‌افزار spss تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: در تصویربرداری استریورادیوگرافی از نواحی تحتانی با نماهای قدام به خلف، راست به چپ و چپ به راست، میانگین دز ورودی تابش به ترتیب برابر با 0.75، 0.26 و 1.14 میلی‌گری بود. در صورتی که در نماهای مشابه برای تصویربرداری ct scan، این مقادیر برابر با 18.08، 10.87 و 10.37 میلی‌گری به دست آمد. با توجه به نتایج واکاوی آماری، کاهش دز تابشی در تمامی نماهای تصویربرداری eos نسبت به روش ct scan به طور کامل معنی‌دار بود. نتیجه‌گیری: استفاده از تصویربرداری استریورادیوگرافی به جای ct scan در تشخیص بدشکلی‌های اندام تحتانی، می‌تواند میزان دز کمتری را به بیمار تحمیل کند و در نتیجه، احتمال بروز سرطان و عوارض جانبی را کاهش دهد.