اثر میوه‌ی زغال ‌اخته (cornus mas l.) بر قند خون، انسولین و هیستوپاتولوژی پانکراس در موش‌های صحرایی دیابتی شده با آلوکسان

مقدمه: دیابت نوعی اختلال مزمن در متابولیسم کربوهیدرات، چربی و پروتئین است که مشخصه‌ی آن افزایش قند خون ‌می‌باشد. زغال‌‌اخته یکی از گیاهان دارویی است که به طور سنتی برای درمان دیابت و عوارض آن در کشورهای آسیایی استفاده شده و حاوی مقادیر زیادی از آنتوسیانین‌ها است. در این مطالعه خاصیت ضد دیابت زغال‌اخته بر موش‌های صحرایی دیابتی شده با آلوکسان در مقایسه با گلی‌بن کلامید به عنوان داروی مرجع مورد بررسی قرار گرفت. روش‌ها: در این مطالعه 32 موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار به طور تصادفی در 4 گروه هشت‌تایی تقسیم شدند: 1- غیر دیابتی، 2- دیابتی شده (شاهد دیابتی)، 3- ابتدا دیابتی شده و سپس داروی گلی‌بن کلامید را با دوز 0.6 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن دریافت کردند و 4- دیابتی شده و سپس به مدت 4 هفته میوه‌ی زغال‌‌اخته را با دوز 2 گرم در روز دریافت ‌کردند. دیابت با یک بار تزریق درون صفاقی آلوکسان به میزان 120 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در موش‌های صحرایی ایجاد شد. یافته‌ها: نتایج حاکی از آن بود که درمان با زغال‌اخته موجب کاهش معنی‌دار در میانگین گلوکز و افزایش میانگین انسولین نسبت به گروه شاهد دیابتی گردید. بررسی‌های بافت شناسی نمونه‌های پانکراس موید این نتایج بود. مصرف میوه‌ی زغال‌اخته موجب افزایش میانگین قطر جزایر لانگرهانس نسبت به گروه شاهد دیابتی گردید (0.05 > p). نتیجه‌گیری: طبق نتایج به دست آمده، چنین استنباط می‌شود که مصرف میوه‌ی زغال‌اخته دارای آثار هیپوگلیسمیک بوده است و می‌تواند سبب بهبود تغییرات بافتی پانکراس در جریان بیماری دیابت گردد که شاید این اثرات به خاطر وجود آنتوسیانین‌ها و سایر ترکیبات آنتی‌اکسیدانی موجود در میوه باشد.

Effects of Cornus Mas L. on Blood Glucose, Insulin and Histopathology of Pancreas in AlloxanInduced Diabetic Rats

Background: Diabetes is a chronic disease characterized by elevated blood glucose levels and disturbances in carbohydrate, fat and protein metabolism. Cornus mas (cornaceae) is one of the major medicinal plants in Asian countries that cotained high level of anthocyanins with potential to prevent hyperglycemia and obesity. In this study, we investigated antidiabetic effects of cornus mas in compared to glibenclamid as a standard drug on alloxaninduced diabetic rats. Methods: Thirty two male Wistar rats (190240 g) were divided into four groups (n = 8): group 1 nondiabetic rats, group 2 alloxaninduced diabetic rats with no treatment, group 3 alloxaninduced diabetic rats treated with glibenclamid (0.6 mg/kg body weight) and group 4 alloxaninduced diabetic rats treated with cornus mas fruit 2 g daily for 4 weeks. Diabetes was induced by single intraperitoneal injection of alloxan 120 (mg/kg body weight). Findings: The results indicated that treatment with cornus mas fruit orally significantly reduced blood glucose levels and increased insulin levels in treatment of diabetic rats compared with no treatment diabetic group. Concurrent histological studies of the pancreas demonstrated the same results. On the base of histological results, cornus mas have a significant on increasing the size of pancreatic islets than diabetic groups (P < 0.05). Conclusion: Our results showed that cornus mas fruit has antidiabetic effects and can improve pancreas damage caused by free radicals in diabetes. The effects of this fruit can occur due to the presence of anthocyanin and other antioxidant compounds.