میزان اثر عمق بیهوشی بر بروز و شدت رفلکس چشمی قلبی در جراحی استرابیسم در کودکان و نوجوانان

مقدمه: از جمله مشکلات حین بیهوشی در عمل جراحی چشم بروز رفلکس چشمی- قلبی می‌باشد که در اثر فشار به کره‌ی چشم یا تحت کشش قرار گرفتن ساختمان‌های اطراف چشم رخ می‌دهد. این رفلکس در بیشتر مواقع به صورت برادیکاردی خود را نشان می‌دهد، ولی در بعضی مواقع می‌تواند به صورت آریتمی‌های دیگر که می‌تواند تهدید کننده‌ی جان بیمار و یا حتی ایست کامل قلبی بروز کند. هدف از اجرای این مطالعه، ارزیابی تاثیر عمق بیهوشی با استفاده از پروپوفول بر رفلکس چشمی- قلبی بر اساس بی‌اسپکترال ایندکس در جراحی استرابیسم کودکان و نوجوانان بود.روش‌ها: این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی دوسو کور بود که در بیماران 2 تا 18 ساله‌ی مبتلا به استرابیسم که جهت عمل جراحی اصلاح استرابیسم به اتاق عمل بیمارستان فیض مراجعه کرده بودند، انجام شد. بیماران بر حسب ورود به اتاق عمل به صورت تصادفی در 3 گروه قرار گرفتند. گروه‌ها بر اساس عمق بیهوشی تقسیم شدند. در گروه i، bis(bispectral index) 4 ± 40، گروه ii 4 ± 50 و گروه iii 4 ± 60 بود. برای مقایسه‌ی میانگین متغیرهای کمی بین سه گروه از آزمون one way anova و برای مقایسه‌ی فراوانی متغیرهای کیفی بین سه گروه از 2χ استفاده شد.یافته‌ها: در این مطالعه 3 گروه 25 نفره از کودکانی که تحت عمل جراحی استرابیسم قرار گرفته بودند، مطالعه شدند. در گروه i و ii 40 درصد پسر و 60 درصد دختر و در گروه iii 52 درصد پسر و 48 درصد دختر بودند. بروز رفلکس چشمی- قلبی در سه گروه مورد مطالعه متغیر و بین 20 درصد در گروه i تا 60 درصد در گروه iii متغیر بود. آزمون one way anova نشان داد که تفاوت میانگین ضربان قلب بین گروه اول و دوم معنی‌دار نبود (0.05 < p)، اما بین گروه اول و سوم و بین گروه دوم و سوم معنی‌دار بود (0.05 > p). به علاوه میانگین فشار خون سیستولیک بین سه گروه تفاوت معنی‌داری نداشت. در گروه i در 20 درصد موارد، در گروه ii در 28 درصد موارد و در گروه iii در 60 درصد موارد عارضه رخ داده بود. آزمون 2χ نشان داد بروز آریتمی و نیاز به دارو برای رفع آریتمی در سه گروه یکسان نبود (0.05 < p)، اما بروز تهوع و استفراغ در سه گروه یکسان بود.نتیجه‌گیری: بروز رفلکس چشمی- قلبی در حین انجام اعمال جراحی چشم بین 30 تا 90 درصد است. نتایج مطالعه‌ی ما نشان داد که این میزان در سه گروه مورد مطالعه متغیر و بین 20 درصد در گروه i تا 60 درصد در گروه iii متغیر بود. همچنین نتایج مطالعه‌ی ما نشان داد در گروه i و ii رفلکس چشمی- قلبی به طور معنی‌داری کمتر از گروه iii بود.