مقایسه‌ی اثربخشی مداخله‌های فراشناختی و شناختی رفتاری بر کاهش علایم اختلال اضطراب فراگیر و باورهای فراشناختی

مقدمه: اگر چه به نظر می‌رسد سیستم پردازش فراشناختی نقش قابل توجهی در شکل‌گیری اختلال اضطراب فراگیر دارد، اما مطالعات چندانی در مورد اثربخشی مداخله‌ی فراشناختی در کاهش علایم این اختلال انجام نگرفته است. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی مداخلات فراشناختی و شناختی- رفتاری در کاهش علایم اختلال اضطراب (general anxiety disorder یا gad) و باورهای فراشناختی بود. روش‌ها: در یک کارآزمایی بالینی در سال 1390، 45 نفر از بیماران مبتلا به gad از بین مراجعه‌کنندگان به مراکز و کلینیک‌های روان‌پزشکی و روان‌شناسی شهرستان همدان انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه مداخله‌ای شناختی- رفتاری و فراشناختی و یک گروه شاهد تقسیم شدند. داده‌ها در مرحله‌ی قبل و بعد از مداخله از طریق مقیاس اختلال اضطراب فراگیر و پرسشنامه‌ی باورهای فراشناختی (metacognitive questionnaire) جمع‌آوری شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش آماری multivariate anova و به کمک نرم‌افزار spss نسخه‌ی 16 صورت گرفت. یافته‌ها: بین نمرات سه گروه در مرحله‌ی پس آزمون تفاوت معنی‌داری وجود داشت (0.01 > p). نتایج آزمون تعقیبی lsd حاکی از آن بود که میانگین نمرات گروه درمان فراشناختی در مورد علایم gad و باورهای فراشناختی از دو گروه دیگر و میانگین نمره‌ی گروه شناختی- رفتاری نیز از گروه شاهد به طور معنی‌داری پایین‌تر بود (0.05 > p). نتیجه‌گیری: مداخله‌ی فراشناختی و شناختی- رفتاری هر دو در کاهش علایم gad و باورهای فراشناختی موثر هستند. با این وجود به نظر می‌رسد مداخله‌ی فراشناختی در کاهش علایم gad موثرتر از روش شناختی- رفتاری است.