بررسی و مقایسه‌ی وضعیت کنترل عفونت در کارکنان و بیماران بخش همودیالیز، قبل و بعد از آموزش

مقدمه: با در نظر گرفتن این که، در کشور ما بیش از 23 هزار بیمار تحت همودیالیز وجود دارند که تعداد آن‌ها نیز در حال افزایش است و این که، در استان ما آماری در مورد وضعیت رعایت بهداشت و کنترل عفونت در بخش همودیالیز وجود نداشت، این مطالعه با هدف بررسی و مقایسه‌ی رعایت استانداردهای کنترل عفونت در کارکنان و بیماران بخش همودیالیز بیمارستان الزهرای (س) اصفهان، قبل و بعد از آموزش، به انجام رسید. روش‌ها: در یک مطالعه‌ی تحلیلی آینده‌نگر از نوع quasi experimental، ابتدا ارزیابی قبل از انجام مداخله روی کارکنان و بیماران در بخش دیالیز بیمارستان انجام گرفت؛ سپس، یک مداخله‌ی آموزشی دو ماهه و بعد، تکرار ارزیابی و مقایسه نتایج دو مرحله انجام شد. در این مطالعه، چهار موضوع رعایت شستشو یا ضد عفونى دست توسط کارکنان، انجام روش‌های آسپتیک توسط کارکنان، رعایت شستشوى محل تزریق در فیستول یا گرافت قبل از دیالیز توسط بیمار و رعایت استانداردهاى کنترل عفونت از نظر ضدعفونى وسایل و تجهیزات در بخش دیالیز، بررسی شد. یافته‌ها: قبل از مداخله، 6 نفر (46.1 درصد) از 13 پرستار، شستشو یا ضدعفونی دست و 8 پرستار، (61.5 درصد) روش‌های آسپتیک را رعایت می‌نمودند؛ 14 نفر (32.55 درصد) از 43 بیمار، قبل از دیالیز، شستشوی محل تزریق فیستول یا گرافت را رعایت می‌کردند؛ و ضدعفونی وسایل و تجهیزات توسط 10 نفر (76.9 درصد)از کارکنان رعایت می‌شد. بعد از مداخله، هر 13 پرستار (100 درصد) دست خود را قبل از دیالیز می‌شستند یا ضدعفونی می‌کردند و 12 نفر (92.3 درصد) نیز روش‌های آسپتیک را رعایت می‌نمودند؛ شستشوی محل تزریق در فیستول یا گرافت، قبل از انجام دیالیز، توسط 14 بیمار از 34 نفر (41.1 درصد) رعایت می‌شد؛ و کنترل عفونت از نظر ضدعفونی وسایل و تجهیزات توسط 12 نفر (92.3 درصد) از کارکنان انجام می‌گرفت. انجام آزمون‌های χ2 و دقیق fisher نشان داد که رعایت شستشوی دست توسط پرستاران بعد از مداخله نسبت به قبل از آن اختلاف معنی‌دار پیدا کرده بود؛ ولی در موارد دیگر، تفاوت معنی‌دار بین قبل و بعد از مداخله مشاهده نشد (0.05 < p). نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های حاصل از این پژوهش، نیاز به تاکید و تداوم آموزش برای کارکنان و نیز بیماران در بخش همودیالیز، به شدت احساس می‌شود. پیشنهاد می‌گردد، آموزش به طور مداوم و جدی به کارکنان و بیماران به صورت مدون و مستمر، همراه با پایش سطح علمی دقیق‌تر پرستاران، در دستور کار قرار گیرد.