بررسی نقش کلبسیلا اکسی‌توکا در کولیت ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک و تعیین حساسیت آنتی‌بیوتیکی ایزوله‌های بالینی

مقدمه: در سال‌های اخیر کلبسیلا اکسی‌توکا به عنوان عامل کولیت هموراژیک وابسته به آنتی‌بیوتیک (antibiotic-associated hemorrhagic colitis) شناخته شده است. این عارضه اغلب بعد از درمان آنتی‌بیوتیکی توسط داروهای بتالاکتام، کویینولون‌ها و سفالوسپورین‌ها که در درمان بیماری‌های عفونی و در تمام سنین مورد استفاده قرار می‌گیرند، مشاهده می‌شود. هدف از انجام این مطالعه بررسی میزان شیوع کلبسیلا اکسی‌توکا در افراد مبتلا به کولیت و تعیین الگوی حساسیت آنتی‌بیوتیکی در سویه‌های ایزوله شده بود. روش‌ها: در این مطالعه‌ی توصیفی تحلیلی، بیماران بستری در بیمارستان که سابقه‌ی مصرف آنتی‌بیوتیک را به مدت 1 هفته تا 2 ماه قبل از شروع اسهال یا اسهال خونی داشتند، بررسی شدند. شناسایی سویه‌های کلبسیلا اکسی‌توکا با استفاده از تست‌های استاندارد میکروب‌شناسی بر روی نمونه‌ی مدفوع صورت گرفت. باکتری‌های ایزوله‌شده با استفاده از پرایمر‌های اختصاصی جهت ردیابی ژن اختصاصی کلبسیلا اکسی‌توکا (polygalacturonase pehx gene) و با روش pcr (polymerase chain reaction) تایید شدند. الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی ایزوله‌ها نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های مورد استفاده با روش استاندارد دیسک دیفیوژن آگار بر روی محیط مولر هینتون آگار انجام شد و نتایج بر اساس توصیه‌های clsi (clinical and laboratory standards institute) ارزیابی شد. یافته‌ها: در این مطالعه 311 نمونه‌ی مدفوع از بیماران مبتلا به اسهال یا اسهال خونی در مدت 18 ماه (خرداد 1390 لغایت دی ماه 1391) بررسی شد. تعداد 40 سویه کلبسیلا اکسی‌توکا با روش‌های استاندارد میکروب‌شناسی جدا گردیدند و با روش pcr تایید شدند. شیوع کلبسیلا اکسی‌توکا در بین کودکان 52.5 درصد، زنان 22.5 درصد و مردان 25 درصد بود. 30.6 درصد سویه‌های کلبسیلا اکسی‌توکا از بیماران مبتلا به اسهال خونی و 69.4 درصد از بیماران مبتلا به اسهال با سابقه‌ی مصرف آنتی‌بیوتیک ایزوله گردید. حساسیت ایزوله‌های بالینی کلبسیلا اکسی‌توکا نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های آمیکاسین، ارتاپنم، ایمی‌پنم و مروپنم به ترتیب 98، 98، 93 و 90 درصد بود. باکتری‌های ایزوله‌شده به ترتیب دارای بیشترین مقاومت نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های آموکسی‌سیلین (85 درصد)، آمپی‌سیلین (80 درصد)، تیکارسیلین (55 درصد)، و کوتریموکسازول (30 درصد) بود. نتیجه‌گیری: نتایج به دست‌آمده نشان داد که عفونت با کلبسیلا اکسی‌توکا در بیماران مبتلا به کولیت وابسته به آنتی‌بیوتیک همراه با اسهال و یا اسهال خونی باید مورد توجه بیشتر قرار گیرد.