ارتباط بین سطح سرمی هورمون پاراتیرویید با مارکرهای متابولیسم استخوان در بیماران همودیالیزی اصفهان

مقدمه: اکثر بیماران مرحله‌ی 3 تا 5 بیماری مزمن کلیوی درگیر اختلالات متابولیسم استخوان و استئودیستروفی کلیوی هستند. غلظت آلکالن فسفاتاز (alp) با منشا استخوانی در این بیماران بالا است که یک مارکر برای ارزیابی استئودیستروفی اورمیک است. هدف از مطالعه‌ی حاضر بررسی ارتباط بین سطح سرمی هورمون پاراتیرویید (parathyroid hormone یا pth)، alp، 25 هیدروکسی ویتامین 3d، کلسیم و فسفات در بیماران همودیالیزی بود. روش‌ها: در این مطالعه 90 بیمار همودیالیزی، 56 مرد و 34 زن بررسی شدند. محدوده‌ی سنی بیماران 30 تا 60 سال و میانگین سن آن‌ها 11.4 ± 36.0 سال یود. طول مدت دیالیز 2 ماه تا 23 سال با میانگین 71 ± 80 ماه بود. سطح سرمی pth، alp، 25 هیدروکسی ویتامین 3d، کلسیم و فسفات اندازه‌گیری شد. آنالیز داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss انجام شد. یافته‌ها: فراوانی محدوده‌ی غیر طبیعی کلسیم و فسفات سرم در مردان بیشتر از زنان بود (کلسیم به ترتیب 63.6 درصد و 52.8 درصد و فسفر به ترتیب 72.7 درصد و 50 درصد) بود؛ اما فراوانی محدوده‌ی غیر طبیعی alp، pth و 25 هیدروکسی ویتامین 3d در زنان بیشتر از مردان (alp: 75 درصد در برابر 54.5 درصد، pth: 97.2 درصد در برابر 94.5 درصد و 25 هیدروکسی ویتامین 3d: 63.9 درصد و 32.7 درصد) بود. ارتباط بین هورمون pth با alp در بیماران همودیالیزی (0.73 = r) معنی‌دار بود ولی pth با سایر عوامل ارتباط معنی‌داری نداشت. ارتباط بین مدت دیالیز و هورمون pth (0.588= r با 0.05 > p) بود. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان‌دهنده‌ی عدم کنترل مناسب هیپرپاراتیروییدی و فسفات در این بیماران بود. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، شدت‌ هیپرپاراتیروییدی ثانویه و تاثیرات آن روی بافت استخوان در زنان بیشتر از مردان است.