بررسی ارتباط بین سطح سرمی total psa و نسبت free psa به total psa با درجه‌ی بدخیمی سرطان پروستات در نمونه‌های بیوپسی

مقدمه: سرطان پروستات، چهارمین سرطان شایع در دنیا و شایع‌ترین سرطان احشایی در مردان است و تشخیص به موقع و غربالگری این بیماری، می‌تواند تاثیر مثبتی در طول عمر بیمار آن بگذارد. آزمون‌های total psa (total prostate specific antigen ) و نسبت free psa به total psa از روش‌های تشخیص و غربالگری این بیماری است و در حال حاضر به طور شایع در غربالگری این بیماری استفاده می‌گردد. اما تاکنون مطالعه‌ی کاملی که ارتباط بین سطح سرمی psa و درجه‌ی بیماری را تعیین کند، انجام نشده است. از این‌رو، مطالعه‌ی حاضر با هدف تعیین ارتباط بین سطح سرمی total psa و نسبت free psa به total psa با درجه‌ی بدخیمی سرطان پروستات در نمونه‌های بیوپسی به انجام رسید.روش‌ها: طی یک مطالعه‌ی توصیفی- تحلیلی، 85 نفر از مبتلایان به سرطان پروستات که بیماری آن‌ها با بیوپسی در آزمایشگاه پاتولوژی و تشخیص طبی تایید شده است، مورد مطالعه قرار گرفتند. سطح سرمی total psa و free psa این افراد اندازه‌گیری شد و درجه‌ی بدخیمی بیماری نیز از طریق آزمایشگاه پاتولوژی تعیین و ارتباط بین سطح سرمی total psa و free psa و درجه‌ی بدخیمی سرطان پروستان (طبق معیار گلیسون) مورد بررسی قرار گرفت. داده‌های به دست آمده از مطالعه با استفاده از نرم‌افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته‌ها: بین درجه‌ی گلسیون و نسبت free psa/total psa یک همبستگی معکوس به میزان 38/0 وجود داشت که طبق آزمون همبستگی spearman، معنی‌دار بود (037/0 = p). بین سطح سرمی psa و درجه‌ی گلسیون نیز یک همبستگی مستقیم به میزان 37/0 مشاهده شد که طبق این آزمون، از نظر آماری معنی‌دار بود (001/0 > p).نتیجه‌گیری: : با توجه به این که سرطان پروستات به طور معمول دیر تشخیص داده می‌شود و انجام بیوپسی به سختی مورد پذیرش بیماران قرار می‌گیرد و از طرف دیگر، نظر به وجود ارتباط بین گرید کانسر پروستات و سطح سرمی free psa و نسبت free psa/total psa، می‌توان با توجه به سطح سرمی total psa و free psa، تدابیر لازم جهت درمان به موقع بیماران اتخاذ نمود.