اثر ضد قارچی اسانس گیاه خوشاریزه (echinophora platyloba) بر گونه‌های کاندیدایی جدا شده از واژینیت کاندیدایی در مقایسه با فلوکونازول

مقدمه: کاندیدا یکی از عوامل شایع عفونت‌های فرصت طلب انسانی است. با توجه به افزایش عفونت‌های فرصت طلب و مصرف بیش از حد داروها، مقاومت نسبی در گونه‌ها نسبت به داروهای ضد قارچی از جمله فلوکونازول ایجاد شده است. با نظر به این موضوع که گیاهان یک منبع الهام بخش برای ساخت داروها می‌باشند، بررسی گیاه خوشاریزه با توجه به بومی بودن در ایران، می‌تواند در شناخت مسیرهای جدید درمان عفونت‌های مقاوم به دارو کمک کننده باشد. روش‌ها: ایزوله‌های قارچی جدا شده از افراد مبتلا به واژینیت کاندیدایی پس از تعیین هویت، به روش rapidtm yeast plus system، مورد استفاده قرار گرفتند. برای آزمون حساسیت دارویی گونه‌ها، از رقت‌های مختلف داروی فلوکونازول و اسانس گیاه خوشاریزه به روش انتشار در ژل استفاده شد و 50mic (minimum inhibitory concentration)، 90mic و mfc (minimal fungicidal concentration) به روش میکرودایلوشن برای هر یک از گونه‌ها به صورت جداگانه ثبت و مقایسه گردید. یافته‌ها: از تعداد 15 گونه‌ی کار شده، 66 درصد گونه‌ها نسبت به فلوکونازول حساس بودند و فقط دو گونه‌ی 53 (گلابراتا) و 29 (آلبیکنس) وابسته به دوز و سه گونه‌ی 60 (گلابراتا)، 68 (کروزه‌ای) و 149 (روگوزا) نسبت به فلوکونازول مقاوم بودند؛ در حالی که نسبت به اسانس خوشاریزه در محدوده‌ی وابسته به دوز قرار گرفتند. در بررسی اسانس خوشاریزه، 6 درصد گونه‌ها حساس، 48 درصد وابسته به دوز و 46 درصد مقاوم گزارش گردید. کمترین مقدار 50mic، 90mic و mfc فلوکونازول و اسانس خوشاریزه برای گونه‌ی 31 (آلبیکنس) و بیشترین آن‌ها برای گونه‌ی 68 (کروزه‌ای) ثبت گردید. نتیجه‌گیری: به نظر می‌رسد می‌توان در کنار مصرف فلوکونازول، از اسانس خوشاریزه به صورت خوراکی و یا تهیه‌ی لوسیون در درمان مکمل واژینیت کاندیدایی استفاده کرد.