بررسی آلودگی گزهای تولید شده در شهر اصفهان به باقی‌مانده آفلاتوکسین

مقدمه: آفلاتوکسین‌ها گروهی از متابولیت‌های ثانویه‌ی سمی و سرطان‌زا هستند که توسط قارچ‌هایی از قبیل aspergillus flavus و aspergillus parasiticus و به ندرت توسط aspergillus nomius تولید می‌شوند. این قارچ‌ها تحت شرایط رطوبت و دمای مناسب، قادر خواهند بود که در محصولات کشاورزی رشد و تکثیر نمایند و در ادامه، آفلاتوکسین تولید کنند. هدف از انجام این مطالعه، تعیین میزان آفلاتوکسین کل در گزهای تولید شده در شهر اصفهان بود. روش‌ها: 40 نمونه گز حاوی 28 و 40 درصد مغز پسته از کارگاه‌های سطح شهر اصفهان خریداری شد و میزان آفلاتوکسین کل در آن‌ها با استفاده از روش elisa (enzyme-linked immunosorbent assay) ارزیابی گردید. یافته‌ها: غلظت کلی آفلاتوکسین در 40 نمونه گز آزمایش شده، بین 97/13 نانوگرم/گرم تا غیر قابل تشخیص بود. 39 نمونه (97/5 درصد) دارای آلودگی بود و میانگین آفلاتوکسین کلی در نمونه‌ها 3/55 ± 4/11 نانوگرم/گرم تعیین گردید. میانگین آلودگی در نمونه‌های گز 28 و 40 درصد مغز پسته، به ترتیب 2/49 ± 3/53 و 4/40 ± 4/70 نانوگرم/گرم به دست آمد و اختلاف آماری معنی‌داری بین دو گروه مشاهده نشد (0/82 = p). میزان آفلاتوکسین کل در تمامی نمونه‌ها کمتر از حداکثر تعیین شده توسط سازمان ملی استاندارد ایران (15 نانوگرم/گرم) بود، اما در 4 نمونه (10 درصد) میزان آفلاتوکسین کل بیشتر از استاندارد کشورهای اروپایی (10 نانوگرم/گرم) بود. نتیجه‌گیری: با توجه به اهمیت اقتصادی گز به خصوص صادرات آن به بازارهای جهانی، همچنین خطرات آفلاتوکسین برای سلامتی انسان، به طور قطع تلاش مضاعف جهت تامین بهداشت و ایمنی این ماده‌ی غذایی ضروری است و این امر، مستلزم ارتقای سطح استانداردهای ملی به استاندارد کشورهای توسعه یافته می‌باشد.