الگوی ساختاری روابط بین عوامل آسیب‌زای درد، فاجعه‌آفرینی، ترس و سازگاری با درد در بیماران مبتلا به دردهای مزمن عضلانی اسکلتی

مقدمه: امروزه، بهترین مدل ارزیابی و درمان درد مزمن عضلانی- اسکلتی، مدل ترس- اجتناب است که نقش عوامل آسیب‌زای درد (روان‌رنجوری، اجتناب تجربی و عواطف منفی) در آن به خوبی مشخص نشده است. هدف از انجام مطالعه‌ی حاضر، بررسی الگوی ساختاری روابط بین عوامل آسیب‌زای درد، فاجعه‌آفرینی، ترس از درد و سازگاری با درد (شدت و ناتوانی درد) در چارچوب مدل ترس- اجتناب بود. روش‌ها: 314 بیمار مبتلا به دردهای مزمن عضلانی- اسکلتی به روش نمونه‌گیری در دسترس از بیمارستان‌ها و مطب‌های خصوصی شهر اصفهان در سال 1394 انتخاب شدند. این افراد، با پاسخ دادن به شش پرسش‌نامه‌ی تجدید نظر شده‌ی پنج عاملی neo (neo-five factor inventory) فهرست عواطف مثبت و منفی (positive and ngative affect schedule یا panas)، پرسش‌نامه‌ی پذیرش و عمل (acceptance and action questionnaire)، مقیاس فاجعه‌آفرینی درد (pain catastrophizing scale)، مقیاس ترس از حرکت تمپا (tampa scale kinesiophobia یا tsk)، و پرسش‌نامه‌ی درجه‌بندی درد مزمن (graded chronic pain scale) در پژوهش شرکت کردند. برای تحلیل داده‌ها از آزمون مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته‌ها: عوامل آسیب‌زای درد بر فاجعه‌آفرینی و فاجعه‌آفرینی بر ترس از درد و ترس از درد بر سازگاری درد اثر مستقیم و معنی‌داری داشت (0/001 > p برای همه‌ی موارد). همچنین، فاجعه‌آفرینی از طریق عوامل آسیب‌زای درد و ترس از درد از طریق فاجعه‌آفرینی درد با سازگاری درد به طور غیر مستقیم ارتباط معنی‌داری داشتند؛ در حالی که رابطه‌ی مستقیم عوامل آسیب‌زای درد و سازگاری درد تایید نشد. نتیجه‌گیری: عوامل آسیب‌زای درد، توان پیش‌بینی‌ سازگاری درد را در چارچوب مدل ترس- اجتناب دارد. با کاهش عوامل آسیب‌زای درد، می‌توان شدت و ناتوانی درد بیماران مبتلا به اختلالات عضلانی- اسکلتی را کاهش داد.