بررسی ارتباط پلی‌مورفیسم foki ژن گیرنده‌ی ویتامین d (vdr) با چاقی

مقدمه: چاقی، بزرگ‌ترین چالش بهداشت عمومی در قرن حاضر است. مطالعات ژنتیک نشان می‌دهد که برخی پروتئین‌های مرتبط با عملکرد ویتامین d، مانند گیرنده‌ی ویتامین d (vitamin d receptor یا vdr) در پاتوژنز چاقی موثر است. هدف از انجام مطالعه‌ی حاضر، بررسی ارتباط پلی‌‌مورفیسم foki در ژن vdr با نمایه‌ی توده‌ی بدنی (body mass index یا bmi) به عنوان شاخص چاقی و سایر فاکتورهای موثر در چاقی بود. روش‌ها: در این مطالعه‌ی مورد- شاهدی، 91 فرد مبتلا به چاقی (2kg/m 30 < bmi) و 100 فرد سالم (2kg/m 24/9-18/5 :bmi) شرکت نمودند. میزان قند خون ناشتا، کلسترول تام و تری‌گلیسرید اندازه‌گیری و نمایه‌ی توده‌ی بدنی مشخص شد. از نمونه‌های خون کامل افراد شرکت‌کننده، استخراج dna صورت گرفت. ژن vdr با روش pcr (polymerase chain reaction) تکثیر و سپس، پلی‌مورفیسم foki با روش rflp (restriction fragment lengths polymorphism) بررسی گردید. از نسبت شانس، برای بررسی ارتباط بین فاکتورهای مورد نظر و بیماری استفاده شد و برای این محاسبات، بازه‌ی اطمینان 95% درنظر گرفته شد. یافته‌ها: فراوانی آلل f در گروه شاهد 95/00 و در گروه چاق 88/46 درصد بود. فراوانی آلل f نیز در گروه شاهد 5/00 و در گروه چاق 11/53 درصد بود. اختلاف بین آلل‌های f و f در دو گروه شاهد و چاق به صورت معنی‌داری وجود داشت (0/005 = p). در گروه چاق، بین میزان قند خون ناشتا، کلسترول تام و تری‌گلیسرید با ژنوتیپ‌ها ارتباط معنی‌داری وجود نداشت. در گروه شاهد، بین قند خون ناشتا و ژنوتیپ ارتباط معنی‌داری دیده شد (0/010 = p). نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که در جمعیت مورد مطالعه‌ی ما، آلل f به طور معنی‌داری نقش محافظتی در بروز چاقی دارد. به همین دلیل، افراد واجد ژنوتیپ ff در گروه شاهد، نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها میزان قند خون ناشتای پایین‌تری داشتند.