اثربخشی درمان شناختی رفتاری بر کاهش علایم و اصلاح نگرش‌های ناکارآمد بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی نوع i و ii

مقدمه: با توجه به تاثیر اختلال خلق بر ضعف فرایندهای شناختی و فراشناختی و همبستگی سطوح بالای نگرش‌های ناکارآمد با دوره‌های طولانی‌تر حملات افسردگی، اجرای پژوهشی جهت بررسی تاثیر درمان شناختی- رفتاری بر کاهش نگرش‌های ناکارآمد لازم به نظر می‌رسید. از این رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان اثربخشی درمان شناختی- رفتاری بر کاهش علایم و اصلاح نگرش‌های ناکارآمد بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی نوع i و ii انجام شد. روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی بر اساس طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه شاهد بود. مراجعه کنندگان در دسترسی که به مرکز پزشکی نور و دو مطب از میان مطب‌های روان‌پزشکان اصفهان و نیز مرکز مشاوره‌ی باران مهر شاهین‌شهر مراجعه نموده و توسط یک روان‌پزشک بر اساس ملاک تشخیصی dsm-iv-tr (diagnostic and statistical manual of mental disorders, fourth edition, text revision) تشخیص اختلال دوقطبی نوع i یا ii را دریافت نموده و تحت درمان دارویی استاندارد با تثبیت کننده‌های خلق قرار گرفته بودند، به عنوان جامعه‌ی پژوهش در نظر گرفته شدند. از این میان، 30 نفر شامل 10 مرد و 20 زن به عنوان نمونه انتخاب شدند و به صورت تصادفی به دو گروه اختصاص یافتند. گروه مورد، درمان دارویی به همراه درمان شناختی- رفتاری (10 جلسه به صورت فردی) و گروه شاهد تنها درمان دارویی دریافت نمودند. از پرسش‌نامه‌ی مانیای یانگ (ymrs یا young mania rating scale)، آزمون سنجش اختلال افسردگی دوقطبی (bdrs یا bipolar depression rating scale)، مقیاس نگرش‌های ناکارآمد (das یا dysfunctional attitude scale)، جهت سنجش علایم و نگرش‌های ناکارآمد قبل و بلافاصله بعد از اتمام درمان استفاده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های ancova و mancova تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها: با کنترل متغیر همپراش، تفاوت میانگین‌های دو گروه مورد و شاهد برای هر سه متغیر علایم مانیا، علایم افسردگی و اصلاح نگرش‌های ناکارآمد معنی‌دار بود (0/01 > p برای همه‌ی موارد). نتیجه‌گیری: درمان شناختی- رفتاری به عنوان یک درمان روان‌شناختی مکمل با دارو درمانی بیماران دوقطبی می‌تواند در کاهش علایم و اصلاح نگرش‌های ناکارآمد این بیماران موثر باشد.