بررسی اثر عصاره‌ی منتخبی از مخروطیان بومی ایران بر رده‌ی سلولی سرطان پستان انسان (mcf7) به روش فلوسایتومتری

مقدمه: چرخه‌ی سلولی طی چهار مرحله‌ی عمده صورت می‌گیرد. همانندسازی dna طی مرحله‌ی سنتز انجام می‌شود و سلول‌ها پس از عبور از مرحله‌ی موقتی gap2، فرایند پیچیده‌ی میتوز (m) را شروع می‌کنند. سلول‌های سرطانی در محیط کشت به صورت نامحدود وارد چرخه‌ی سلولی می‌شوند. در محیط کشت آزمایشگاهی می‌توان میزان جمعیت سلولی در مراحل مختلف چرخه‌ی سلولی را تحت تاثیر هر نوع ماده‌ای سنجش نمود. روش‌ها: عصاره‌ی تهیه شده از تعدادی گیاهان مخروطیان بومی ایران به نام‌های 1- juniperus polycarpus (برگ سرشاخه‌ی نر)، 2- juniperus excela (سرشاخه‌ی برگ‌دار)، 3- juniperus excels (میوه)، 4- juniperus foetidissma (برگ نر)، 5- juniperus foetidissma (برگ ماده)، 6-juniperus depressa (میوه)، 7- juniperus depressa (برگ نر)، 8- juniperus communis (برگ ماده) و 9-juniperus communis (برگ نر) به رقت‌های متفاوت بر محیط کشت رده‌ی سلولی سرطان سینه mcf-7 آزمایش گردید. جمعیت سلولی در فازهای مختلف چرخه‌ی سلولی پس از گذشت 48 ساعت با دستگاه فلوسایتومتری و نرم‌افزار cylchred و cellquest اندازه‌گیری و آنالیز شد. از پروپیدیوم آیودید (propidium iodide) برای رنگ‌آمیزی مقدار dna هسته‌ی سلولی به عنوان شاخص وجود سلول‌ها در فازهای مختلف چرخه‌ی سلولی استفاده گردید. یافته‌ها: سلول‌های mcf-7 در چاهک کشت بدون تیمار عصاره‌ی گیاهی، 45/86 درصد در فاز g0/g1، 47/52 درصد در فاز سنتز و 6/62 درصد در فاز g2/m قرار داشتند. همین مقادیر تحت تاثیر داروی شاهد مثبت taxol، در مراحل g0/g1، سنتز و g2/m به ترتیب برابر با 17/31، 40/18 و 42/51 درصد بود. مقایسه‌ی مقادیر به دست آمده، توقف چرخه‌ی سلولی و نگهداری سلول‌ها در فاز g2/m را برای داروی taxol نشان داد. بررسی عصاره‌های تحت آزمایش مشخص نمود که بیشترین اثر را عصاره‌ی میوه‌ی juniperus excela داشت و قدرت سنتز رده‌ی سلولی mcf-7 را از 46/81 به 21/97 درصد تقلیل داد. همچنین، همین عصاره توانست 23/11 درصد جمعیت سلولی را در فاز g2/m بلوکه کند که از لحاظ آماری حدود سه برابر میزان شاهد منفی بود. نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان داد که مواد بیولوژیک موجود در گیاهان مخروطی ایران ترکیباتی را در مسیر فیزیولوژی رشد و نمو ایجاد می‌کند که می‌تواند اثرات قابل ملاحظه‌ای بر چرخه‌ی رشد سلول‌های سرطانی سینه بگذارد. ارزیابی و خالص‌سازی نوع ترکیب موثر در عصاره‌های گیاهی از ضروریات فعالیت علمی در زمینه‌ی کشف داروی ضد سرطان است.