ساخت و ارزیابی داربست ابریشم کیتوسان به‌عنوان ابزار کشت سه ‌بعدی سلول‌های شبه استخوانی

مقدمه: کشت و تکثیر سلول‌های شبه استخوانی، با هدف استفاده در مطالعات پژوهشی و درمانی همواره از اهمیت زیادی برخوردار است. در این‌ بین، مطالعات نشان داده است که کشت سلول‌ها در یک محیط سه ‌بعدی با هندسه‌ی مهندسی ‌شده، در مقایسه با کشت در محیط دو بعدی، اثرات بهتری بر روی سلول‌ها دارد. هدف از پژوهش حاضر، ساخت و ارزیابی داربستی با ویژگی‌های مناسب، برای کشت سه‌ بعدی سلول‌های شبه استخوانی بود. روش‌ها: داربست ابریشم- کیتوسان به روش خشکاندن انجمادی تهیه گردید. ساختار داربست‌ها با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی بررسی شد. خواص مکانیکی داربست‌ها توسط تست فشار و تخریب پذیری داربست‌ها با ارزیابی درصد کاهش وزن آن‌ها در محلول phosphate buffer salin سنجیده شد. تاثیر جزء ابریشمی داربست بر روی درصد بقای سلولی با استفاده از آزمون mtt [3-(4,5-dimethylthiazol-2-yl)-2,5-diphenyltetrazolium bromide] و چسبندگی سلولی با کشت سلول‌های شبه استخوانی 63mg بر روی بستر ابریشمی ارزیابی شد. یافته‌ها: تصاویر میکروسکوپ الکترونی- روبشی، وجود تخلخل‌های سطحی مناسب برای نفوذ سلول به داخل ساختار داربست و به هم‌پیوستگی مناسب تخلخل‌ها برای انتقال متابولیت‌ها و سیگنال‌های شیمیایی را نشان داد. متوسط قطر تخلخل‌های سطحی داربست‌ها، 46/75 ± 200/90 میکرومتر به دست آمد که این اندازه، در مقایسه با میانگین قطر سلول‌ها (95 میکرومتر)، بسیار بزرگ‌تر بود. خواص مکانیکی داربست برای استفاده به ‌عنوان ابزار کشت سه ‌بعدی سلول مناسب بود؛ به طوری که میانگین مدول فشاری داربست‌ها 0/8 ± 0/6 مگاپاسکال به دست آمد. همچنین، نتایج تست تخریب پذیری نشان داد که میزان تخریب داربست‌ها با افزایش درصد وزنی جزء کیتوسان افزایش می‌یابد. نتایج آزمون mtt و کشت سلولی، نشان داد ابریشم استفاده‌ شده در ساختار داربست‌های کامپوزیتی برای سلول‌ها سمیت ندارد و سلول‌ها توانایی چسبیدن به سطح ابریشم را دارند. نتیجه‌گیری: داربست ابریشم- کیتوسان ساخته ‌شده به روش خشکاندن انجمادی، می‌تواند ابزاری مناسب برای کشت سه ‌بعدی سلول‌های شبه استخوانی باشد.