بررسی مقایسه‌ای تاثیر کتامین و استامینوفن وریدی در پیش‌گیری از درد پس از عمل جراحی

مقدمه: درد پس از عمل جراحی از جمله مشکلاتی است که فرد بیمار، اعضای خانواده و کارکنان بهداشتی را درگیر می‌کند. روش جدید درمان درد پس از عمل جراحی، بی‌دردی پیش‌گیرانه است که مبتنی بر پیش‌گیری یا کاهش بروز درد قبل از رخداد آن می‌باشد. در این تحقیق، تاًثیر دو داروی کتامین و استامینوفن وریدی قبل از القای بیهوشی، بر درد پس از عمل جراحی مورد مقایسه قرار گرفت.روش‌ها: طی یک مطالعه‌ی کارآزمایی بالینی دو سو کور، 86 بیمار کاندید اعمال جراحی اندام تحتانی با کلاس i و ii در طبقه‌بندی american society of anesthesiologists (asa) و در محدوده‌ی سنی 70-15 سال، به روش تخصیص تصادفی به دو گروه 43 نفری تقسیم شدند که در گروه اول، mg/kg 0/3 کتامین و در گروه دوم، mg/kg 15 استامینوفن داخل وریدی قبل از القای بیهوشی مورد استفاده قرار گرفت. سپس، درد بیماران، بلافاصله پس از عمل جراحی و به مدت 48 ساعت بعد از عمل با visual analogue scale (vas)‌ مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین، میزان نیاز به مواد مخدر پس از عمل و عوارض جانبی داروها بررسی شد.یافته‌ها: میانگین شدت درد در انتهای ریکاوری در دو گروه کتامین و استامینوفن به ترتیب 1/6 ± 3/8 و 1/6 ± 6/6، در 6 ساعت بعد، به ترتیب 1/4 ± 2/5 و 1/5 ± 4/7، در 12 ساعت بعد از عمل به ترتیب 1/2 ± 1/5 و 1/3 ± 2/8 و در 24 ساعت بعد از عمل به ترتیب 0/8 ± 0/6 و 1/3 ± 1/7 بود و بیماران دریافت کننده‌ی استامینوفن در کلیه‌‌ی زمان‌ها از میانگین درد پایین‌تری برخوردار بودند (0/001 > p). همچنین، میانگین تغییرات شدت درد تا 24 ساعت بعد عمل، در دو گروه اختلاف معنی‌دار داشت (001/0 > p). میانگین مصرف مورفین در دو گروه اختلاف معنی‌دار نداشت (0/37 = p).نتیجه‌گیری: استفاده از استامینوفن به عنوان پیش‌داروی قبل از عمل جراحی می‌تواند به میزان قابل قبولی از شدت درد و دیگر عوارض بعد عمل، همچون تهوع، بکاهد و مصرف مسکن را نیز به طور چشم‌گیری کاهش دهد؛ این دارو، عوارض جانبی کم‌تری نسبت به کتامین دارد.