بررسی مقایسه‌ی تاثیر درجات مختلف بالا بردن اندام تحتانی بر پیش‌گیری از افت فشار خون ناشی از بیهوشی اسپاینال در اعمال جراحی پایین شکم

مقدمه: امروزه، بیهوشی اسپاینال به طور وسیعی در جراحی‌های ژنیکولوژی و ارتوپدی استفاده می‌شود. از طرفی، افت فشار خون در طول اعمال جراحی که با بی‌حسی نخاعی انجام می‌شود، بسیار فراوان اتفاق می‌افتد و به این علت، روش‌های مختلفی نظیر روش‌های فیزیکی مثل بانداژ اندام تحتانی و یا بالا بردن ساق پا، به عنوان پیش‌گیری و درمان پیشنهاد شده‌اند، که تاثیر این روش‌ها همچنان مورد تردید است. از این رو، مطالعه‌ی حاضر با هدف بررسی تاثیر روش بالا بردن ساق پا بر میزان افت فشار خون به انجام رسید.روش‌ها: در این مطالعه‌ی کارآزمایی بالینی، تعداد 105 بیمار کاندیدای عمل جراحی اندام تحتانی که تحت بیهوشی به روش اسپاینال قرار گرفتند، به صورت تصادفی به سه گروه تقسیم شدند و تاثیر روش بالا آوردن غیر فعال پا (passive lumbar extension یا ple) بر تغییرات نبض و فشار خون بیماران مورد بررسی قرار گرفت. در بیماران گروه اول، پای بیمار بالا آورده نشد. پای بیماران، در گروه دوم به میزان 15 درجه و در گروه سوم به میزان 30 درجه بالا برده شد. با استفاده از نرم‌افزار spss و آزمون‌های آماری anova، تغییرات مورد بررسی و تجزیه و تحلیل و مقایسه قرار گرفت.یافته‌ها: بررسی فشار خون بیماران از قبل از القای بی‌حسی تا دقیقه‌ی 60 در سه گروه پای صاف، زاویه‌ی 15 درجه و زاویه‌ی 30 درجه نشان داد که فشار خون سیستول، دیاستول و ضربان قلب در طی مدت بررسی در هر سه گروه به میزان مشابهی کاهش پیدا کرد، اما بر حسب آزمون one-way anova، تفاوت معنی‌داری بین سه گروه، در هیچ یک از زمان‌ها وجود نداشت. میانگین فشار خون سیستول در قبل از عمل در سه گروه پای صاف، زاویه‌ی 15 درجه و زاویه‌ی 30 درجه، در قبل از عمل به ترتیب 24/4 ± 136/2، 32/0 ± 131/5 و 25/3 ± 140/4 بود (0/24 = p). همچنین، میانگین فشار سیستول در دقیقه‌ی 60، در سه گروه پیش‌گفته به ترتیب 19/3 ± 109/8، 18/5 ± 118/6 و 16/8 ± 114/4 بود (0/64 = p).نتیجه‌گیری: برابر نتایج مطالعه‌ی حاضر، بالا بردن اندام تحتانی در پیش‌گیری از افت فشار خون در بیماران تحت بیهوشی اسپاینال، تاثیر قابل توجه و معنی‌داری نداشت، اما با توجه به نتایج سایر مطالعات، احتمال می‌رود بالا بردن پا، در پیش‌گیری از افت فشار خون کمک کننده باشد. از این رو، لازم است مطالعات بیشتری در خصوص اثبات یا رد تاثیر این روش انجام گیرد.