بررسی تاثیر تغییرات ضخامت بافت نرم بر نتایج تراکم معدنی استخوان به روش dual-energy x-ray absorptiometry (dxa)

مقدمه: ارزیابی تراکم ماده معدنی استخوان (bmd یا bone mineral density) با استفاده از روش جذب اشعه ایکس با انرژی دوگانه (dxa یا dual-energy x-ray absorptiometry) نقش مهمی در تشخیص و روند پاسخ به درمان پوکی استخوان ایفا می کند. تغییرات ضخامت بافت نرم، می تواند موجب خطاهای احتمالی در مقادیر استخوانی روش dxa گردد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر بافت نرم بر تراکم استخوانی به روش dxa می باشد.روش ها: با طراحی فانتوم ستون فقرات کمری که در آن از مواد معادل استخوان (آلومینیوم) و بافت نرم (پلکسی گلاس) استفاده شد، افراد با وضعیت های متفاوت استخوانی (طبیعی، استئوپنی، استئوپروز) و ضخامت های شکمی گوناگون شبیه سازی شدند. تعداد 45 اسکن dxa با استفاده از دستگاه norland xr-46 تهیه گردید. مقادیر bmd، محتوای ماده معدنی استخوان (bmc یا bone mineral content) و ناحیه استخوانی (ba یا bone area) از طریق ضریب همبستگی pearson و آنالیز رگرسیون با استفاده از نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: آزمون همبستگی pearson نشان داد که تغییرات ضخامت بافت نرم، با هیچ یک از کمیت های bmd، bmc و ba رابطه آماری معنی داری ندارد (p>0.050). با استفاده از رگرسیون ناپارامتریک، مشخص شد که تغییرات بافت نرم بر روی کمیت های bmd و bmc تاثیر دارد (p<0.050)، اما بر روی کمیت ba هیچ تاثیر معنی داری ندارد (p>0.050).نتیجه گیری: تغییرات ضخامت بافت نرم، تاثیر مستقیم اندکی (کمتر از 1 درصد) بر تراکم استخوانی داشت. بنابراین، میزان خطای ناشی از تغییرات بافت نرم در سیستم dxa مورد بررسی در این مطالعه، قابل صرف نظر است.