برخی عوامل موثر بر تاخیر رشد کودکان 36-3 ماهه اهواز

مقدمه: سوء تغذیه عبارت از هر گونه ناهنجاری تغذیه‌ای یا وضعیت نامطلوب بهداشتی است که ناشی از کمبود یا بیش مصرفی یک یا چند ماده مغذی باشد و اولین علامت پس از آن، شروع تاخیر رشد در کودک است. علل سوء تغذیه چند بعدی، پیچیده و مرتبط به همدیگرند. برای همین منظور و جهت تسهیل جستجوی علل و عوامل در هر منطقه، یونیسف چهارچوبی طراحی کرده است تا بر اساس آن، جستجوی عوامل صورت گیرد. این تحقیق نیز به همین منظور و در راستای این هدف صورت گرفت. روش‌: مطالعه به‌صورت مورد- شاهدی روی 180 کودک 36-3 ماهه تحت پوشش مراکز بهداشت شهرستان اهواز انجام گرفت. گروه مورد و شاهد از نظر جنس، همسان سازی شدند. کودکان مورد، کودکانی بودند که نمودار رشد آن‌ها برای حداقل دو ماه متوالی، افقی یا نزولی بود و کودکان گروه شاهد، کودکانی با نمودار دارای سیر صعودی بودند. داده‌ها از طریق مصاحبه حضوری، مراجعه به پرونده‌ها و اندازه‌گیری‌های مستقیم جمع‌آوری شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss صورت گرفت و بسته به نوع و وضعیت متغیر از آزمون‌های chi-square، mann–whitney، student-t و kolmogorov– smirnov استفاده شد و در نهایت برای متغیر‌های معنی‌دار، logistic regression گرفته شد. یافته‌ها: از ویژگی‌های مربوط به خانوار، تعداد اعضای خانوار (013.0 = p)، تعداد فرزندان (012.0 = p) و سطح سواد مادر (019.0 = p) با وضعیت سوء تغذیه کودک مرتبط بود. از ویژگی‌های کودک، سن کودک (001.0 > p)، رتبه تولد کودک (031.0 = p) و فاصله تولد کودک با کودک بعدی (004.0 = p) با سوء تغذیه ارتباط داشت. از ویژگی‌های مربوط به مراقبت کودک، وضعیت مراقبت کودک توسط مادر (017.0 = p) و علم و آگاهی تغذیه‌ای مادر (006.0 = p) با سوء تغذیه ارتباط معنی‌داری نشان دادند. همچنین الگوی تغذیه کودک (001.0 > p) و سن شروع غذای کمکی (001.0 > p) نیز با سوء تغذیه مرتبط دیده شد. نتیجه‌گیری: این تحقیق نشان داد که الگوی تغذیه کودک، تعداد اعضای خانوار، تعداد فرزندان، سن کودک، رتبه تولد کودک، فاصله تولدکودک با تولد کودک بعدی، سطح سواد مادر، وضعیت مراقبت کودک توسط مادر و علم و آگاهی تغذیه‌ای مادر، با سوء تغذیه کودکان در اهواز مرتبط بودند و لازم است راهکارهای مبتنی بر این شناخت طراحی شود.