بررسی قابلیت داروی گیاهی نپتامنتوئیدس (اسطوخودوس) در جلوگیری از آسیب نورون‌های حرکتی نخاعی

مقدمه: از آنجا که مرگ سلولی برنامه‌ریزی شده (آپوپتوز) در بسیاری از بیماری‌های نورودژنراتیو دخیل می‌باشد، کنترل آن می‌تواند به‌عنوان یک روش محافظت عصبی بالقوه مطرح باشد. با توجه به تایید اثر محافظت عصبی داروی گیاهی نپتا منتوئیدس (اسطوخودوس) بر مرگ برنامه‌ریزی شده ناشی از آکسوتومی در نورون‌های حرکتی نخاعی، بر آن شدیم تا قابلیت پیش‌درمانی (پروفیلاکسی) آن را نیز مورد بررسی قرار دهیم. روش: در مطالعه حاضر عصب سیاتیک سمت راست 20 نوزاد دو روزه موش صحرایی (1 گروه شاهد و 3 گروه آزمایشی) قطع گردید. گروه‌های آزمایشی از 24 ساعت قبل از آکسوتومی دوزهای مختلف عصاره اسطوخودوس و گروه شاهد، حجم برابر از محلول سرم فیزیولوژی را به شکل داخل صفاقی و برای 3 روز متوالی دریافت کردند. در پایان پس از قطع عصب سیاتیک راست، در شاخ قدامی، سگمان‌های نخاعی مربوطه نورون‌های حرکتی و نورون‌های آپوپتوتیک شمرده شد. در همه نمونه‌ها نیمه چپ نخاع به‌عنوان کنترل داخلی در نظر گرفته شد. یافته‌ها: قطع عصب سیاتیک در همه گروه‌ها موجب مرگ برنامه‌ریزی شده و کاهش معنادار نورون‌های حرکتی شد. هرچند بر اساس مطالعه قبلی تجویز دوزهای 500 و 1000 میلی‌گرم بر کیلوگرم اسطوخودوس از روز قطع عصب، به شکل معناداری از مرگ برنامه‌ریزی شده جلوگیری کرد، ولی تجویز دارو از 24 ساعت قبل از آکسوتومی باعث افزایش اثر محافظت عصبی نشد. نتیجه‌گیری: اثر محافظت عصبی اسطوخودوس بر نورون‌های حرکتی آکسوتومی شده فاقد قابلیت پیش‌درمانی است و تجویز آن قبل از آسیب عصبی موجب افزایش تاثیر محافظت عصبی نمی‌شود