غربال‌گری کم‌کاری مادرزادی تیروئید در استان آذربایجان شرقی در سال 1388

مقدمه: کم‌کاری مادرزادی تیروئید یکی از شایع‌ترین علل قابل پیشگیری عقب‌ماندگی ذهنی در تمام دنیا است. شیوع این اختلال در جوامع و نقاط مختلف کشور ایران متفاوت بوده است. هدف از این مطالعه بررسی شیوع کم‌کاری مادرزادی تیروئید در نوزادان زنده متولد شده در استان آذربایجان شرقی طی سال 1388 می‌باشد. روش: این مطالعه توصیفی تحلیلی به صورت مقطعی و به روش سرشماری بر روی 62459 نوزاد زنده متولد شده استان آذربایجان شرقی از فروردین تا اسفندماه 1388 انجام شده است. از پاشنه نوزادن (ترجیحاً در روز5-3 تولد) نمونه خون با اتولانست گرفته شد و پس از انتقال به فیلتر کاغذی و انجام آزمایش در صورتی که tsh مساوی یا بیشتر از 5mu.l بود تست سرمی تایید تشخیص به روش الیزا انجام و با توجه به دستورالعمل کشوری در صورتی که tsh بیشتر از 10mu.l یا t4 کمتر از 6.5µg.dl بود بیماری تایید و نوزاد تحت درمان قرار می‌گرفت. داده‌ها توسط نرم افزارspss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: میزان فراخوان در میان نوزادان مورد مطالعه 5.2% بود. تعداد بیماران شناسایی شده 94 مورد شامل 55 (5.58%) پسر و 39 (5.41%) دختر بودند. شیوع بیماری در نوزادان پسر، دختر و کل به‌ترتیب: 1 در 588، 1 در 769 و 1 در666 بود که اختلاف از نظر آماری معنی‌دار نبود. شیوع بیماری در فصل‌های بهار تا زمستان دارای اختلاف معنی‌دار نبود و به‌ترتیب: 1در 833، 1در 943، 1 در 492 و 1در 588 بود. بیشترین و کمترین موارد بیماری به‌ترتیب مربوط به تبریز (7.27%) و آذرشهر و کلیبر (صفردرصد) بود. میانگین سن مادران دارای نوزاد بیمار 2.6 ± 22.26 سال بود. میانگین وزن نوزادان بیمار 652 ± 3300 گرم بود. در 76% از نوزادان زمان انجام نمونه‌گیری در روز 5-3 و در 89% از آنها زمان اعلام نتیجه آزمایش درکمتر از 13 روز بود. میانگین زمان شروع درمان بر حسب سن نوزاد به روز 1 ± 7.2 روز بود. در 5.97% از نوزادان غر بالگری شده مقادیر tsh کمتر از 5mu.l بود نتیجه‌گیری: شیوع کم‌کاری مادرزادی تیروئید در استان آذربایجان شرقی به طور قابل توجهی از مقادیر جهانی و کشوری بالاتر است که استمرار و تقویت برنامه غربال‌گری نوزادان را اجتناب‌ناپذیر می‌سازد .از طرفی مطالعات تکمیلی برای روشن شدن عوامل مرتبط با آن از اولویت‌های پژوهشی نظام سلامت در استان می‌باشد.