تاثیر کم‌خونی فقر آهن در حاملگی و کورتیزول خون بند ناف بر قد و وزن تولد نوزاد

مقدمه:کم‌خونی مادر در طول حاملگی یک عامل خطر قابل توجه برای مادر و جنین می‌باشد. علایم قلبی- عروقی و کاهش ذخایر خونی از پیامد‌های مادری و کاهش رشد احتمالی، تولد زودرس و مرگ داخل رحمی از پیامد‌های جنینی آن ذکر شده‌اند. مطالعات متعددی ارتباط بین هموگلوبین پایین مادر و وزن کم تولد را گزارش کرده‌اند و تعدادی نیز این ارتباط را رد کرده‌اند. این مطالعه به منظور بررسی تاثیر کم‌خونی فقر آهن مادر در طول حاملگی و کورتیزول خون بند ناف بر قد و وزن تولد نوزاد انجام گردیده است. روش: مطالعه به‌صورت مقطعی روی 500 مادر باردار مراجعه‌کننده برای انجام سزارین انتخابی انجام گرفت. ابتدا نمونه خون کلیه افراد برای تعیین میزان هموگلوبین (hb)گرفته و سپس در افرادی که hb< 11 g.dl داشتند، نمونه خون برای اندازه‌گیری شاخص‌های فقر آهن گرفته شد و افرادی که فاقد این شاخص‌ها بودند و کم‌خونی به‌دلایل دیگری داشتند از مطالعه حذف گردیدند. پس از تولد نوزاد و خروج جفت نمونه خون بند ناف برای تعیین میزان کورتیزول گرفته شد. پس از انجام آزمایشات داده‌ها با استفاده از نرم افزار آماری spss نسخه 20 تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: در مادران با hb طبیعی در مقایسه با مادران با hb بالا و پایین وزن و قد تولد به‌طور معنی‌داری بیشتر بود. (به‌ترتیب 039.0p=، 030.0p=). ارتباط کورتیزول خون بند ناف با وزن وقد تولد معنی‌دار بود. (به‌ترتیب 001.0p=، 001.0p=) اما بین میزان hb مادر و کورتیزول خون بند ناف ارتباط معنی داری مشاهده نشد. نتیجه‌گیری:کم‌خونی مادر با تغییر دادن آنژیوژنز در عروق جفت و همچنین با ایجاد استرس در مادر و افزایش crh منجر به کاهش رشد جنین و افزایش تعدادی از عوارض بارداری می‌گردد و همچنین با افزایش کورتیزول خون بند ناف باعث مهار رشد طولی جنین می‌شود. با توجه به‌نتایج به‌دست آمده در این مطالعه و مطالعات قبل اهمیت توجه جدی بر نگه داشتن سطح هموگلوبین در محدوده‌ی طبیعی با تجویز آهن برای جبران کم‌خونی فقر آهن و حذف عوامل تاثیر‌گذار بر افزایش غیر‌طبیعی هموگلوبین بیش از پیش مشاهده می‌شود. و هم چنین با توجه به معنی‌دار بودن رابطه بین کورتیزول خون بند ناف بر وزن ( ارتباط مستقیم ) و قد ( ارتباط معکوس ) انجام مطالعات بیشتری در زمینه ارتباط کم‌خونی مادر،سطح کورتیزول خون مادر و سایر عوامل احتمالی بر سطح کورتیزول خون بند ناف پیشنهاد می‌گردد.