مقایسه تاثیر دانش پیشگیری از بیماری و بهسازی محل سکونت در کنترل لیشمانیوز پوستی: یک تجربه طبیعی در شهر بم

مقدمه: هنوز ناشناخته‌های زیادی در مورد پیشگیری، کنترل و درمان لیشمانیوز پوستی نوع شهری که مخزن اصلی آن انسان است وجود دارد. شهرستان بم یکی از کانون‌های قدیمی این بیماری است که در حال حاضر به‌صورت یک مرکز آموزش و پژوهش بین‌المللی مطرح می‌باشد. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر دانش پیشگیری و بهسازی منازل مسکونی بر کنترل لیشمانیوز پوستی و مبتنی بر یک تجربه طبیعی در شهر بم انجام گرفت. روش: در این مطالعه تحلیلی مبتنی بر مداخله طبیعی زلزله، نمونه‌گیری به‌صورت تصادفی و خوشه‌ای از محله‌های آلوده شهر در دو مقطع از زمان قبل و بعد از زلزله انجام شد. در دو بررسی با روش یکسان با مراجعه به منازل مسکونی و بازدید وضعیت بهداشت محیط خانه‌ها و پرسش از اعضای خانوارها در مورد سابقه ابتلا در سه سال اخیر هر دوره، داده‌ها در پرسشنامه‌های مربوطه ثبت گردید. داده‌ها با استفاده از نرم افزار spss با آزمون‌های t و مجذور مربعات و رگرسیون خطی با (05.0 p<) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: سطح دانش پیشگیری از لیشمانیوز پوستی و بهسازی منازل مسکونی به‌طور معنی‌داری در سال 1389 ( بعد از زلزله) بالاتر از سال 1371 ( قبل از زلزله ) بوده است (0001.0p<). اما میزان آگاهی در هیچیک از دو دوره به‌طور مستقیم تاثیری در میزان بروز نداشته است در حالی‌که بهسازی منازل مسکونی در کاهش میزان بروز موثر بوده و از نظر آماری به‌شدت معنی‌دار می‌باشد (0001.0p<). در منازل مسکونی که بهسازی بهتری داشتند، سطح دانش پیشگیری از بیماری در بین سرپرستان خانوار هم بالاتر (ضریب همبستگی7.0 و سطح معنی‌داری 001.0p< ) بود. نتیجه‌گیری: از آنجایی‌که زلزله تغییرات اساسی در شرایط زندگی از جمله نحوه ساخت و ساز منازل و افزایش آگاهی پیشگیری از بیماری ایجاد نموده است، بهسازی محیط به‌طور مستقیم و افزایش آگاهی به‌طور غیرمستقیم در کاهش میزان بروز لیشمانیوز موثر بوده است. به‌طوری‌که افراد دارای دانش پیشگیری بالاتر منازل مسکونی بهداشتی، بی‌نقص و یا با نقص کمتری ساخته‌اند در نتیجه برای کنترل و یا برنامه حذف منطقه‌ای لیشمانیوز پوستی نوع شهری در کنار درمان به موقع بهسازی منازل مسکونی با مشارکت مردم توصیه می‌شود.