تدوین مدل جدید رفتاری- شناختی- فراشناختی در تبیین اختلال وسواس موکنی

مقدمه: اختلال وسواس موکنی یک اختلال به نسبت ناشناخته و مقاوم به درمان است. هدف این پژوهش، تدوین و اعتباریابی مدل جدید رفتاری- شناختی- فراشناختی (metacognitive-cognitive-behavioral) جهت تبیین اختلال وسواس موکنی بود. روش: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی بود. 635 شرکت کننده (304 مذکر و 331 مونث) انتخاب شدند و آزمون‌هایmgh-hps (massachusetts general hospital hair pulling scale یا mgh-hps)، das (dysfunctional attitude scale)، cds (cognitive distortion scale)، atq (automatic thought questionnaire)، mcq (metacognition questionnaire‏) و ocbs (obsessive-compulsive behavior scale) بر روی آن‌ها انجام شد. جهت ارزیابی روایی ساختار عاملی مدل رفتاری- شناختی- فراشناختی از روش مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار amos استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌های مدل معادلات ساختاری از مدل رفتاری- شناختی- فراشناختی جهت تبیین اختلال وسواس موکنی حمایت کرد. همچنین شاخص‌های برازش کلی مدل معادلات ساختاری نشان داد که مدل طراحی شده با داده‌های نمونه برازش مناسب و با فرض‌های نظری ارتباط نزدیکی داشت. نتیجه‌گیری: مدل پژوهش حاضر از جهت این‌که چند بعدی است و به هر سه بعد رفتاری، شناختی و فراشناختی توجه می‌کند و این سه جنبه را لازم و ملزوم یکدیگر می‌داند و آن‌ها را جدا یا در تناقض یکدیگر نمی‌‌داند، یک مدل تبیینی جدید و نو محسوب می‌گردد. این مدل ممکن است تحقیقات آینده را که با اختلال وسواس موکنی مرتبط هستند، ارتقا بخشد و فرمول‌بندی موردی و درمان‌های بالینی مرتبط با این اختلال را تسهیل کند.