تاثیر مصرف میان‌ وعده‌های ناسالم بر رژیم غذایی و خطر بروز سندرم متابولیک در بزرگسالان: مطالعه قند و لیپید تهران

مقدمه: میان وعده‌های ناسالم حاوی مقادیر بالایی از کالری، قندهای ساده، چربی، کلسترول، نمک، افزودنی‌ها و نگهدارنده‌ها هستند. افزایش مصرف این میان وعده‌ها یکی از عوامل زمینه‌ساز شیوع چاقی، اضافه وزن و اختلالات متابولیکی محسوب می‌شود. در این مطالعه تاثیر مصرف میان‌ وعده‌های ناسالم بر رژیم غذایی و خطر بروز سندرم متابولیک پس از سه سال پیگیری در بزرگسالان تهرانی ارزیابی گردید. روش: مطالعه طولی حاضر در قالب مطالعه قند و لیپید تهران و بین سال‌های 86-1384 و 90-1387 بر روی زنان و مردان بزرگسال تهران صورت گرفت. رژیم غذایی معمول افراد با استفاده از یک پرسش‌نامه بسامد خوراک نیمه کمی (که پایایی و روایی آن تایید شده بود) ارزیابی گردید. شاخص‌های تن‌سنجی و بیوشیمیایی نیز در ابتدا و انتهای مطالعه اندازه‌گیری شد. جهت تعیین بروز سندرم متابولیک در چارک‌های مصرف میان‌ وعده‌های ناسالم، آزمون رگرسیون لجستیک (logestic regression) با تعدیل اثر عوامل مخدوشگر مورد استفاده قرار گرفت. یافته‌ها: میانگین سن شرکت ‌کنندگان در ابتدای مطالعه 3.12 ± 8.37 سال و میانگین نمایه توده بدنی آن‌ها 5.4 ± 0.26 کیلوگرم بر مجذور متر بود. 39 درصد شرکت‌ کنندگان مطالعه، مرد بودند. انرژی دریافتی روزانه، دانسیته انرژی و دریافت چربی و سدیم در چارک چهارم مصرف میان ‌وعده‌های ناسالم بالاتر بود. روند کاهشی معنی‌داری در دریافت کربوهیدرات، کلسیم، روی، سلنیوم و فیبر رژیم غذایی، به ‌موازات افزایش مصرف میان ‌وعده‌های ناسالم مشاهده شد. افرادی ‌که در بالاترین چارک دریافت انرژی از میان ‌وعده‌های ناسالم قرار داشتند، مقادیر کمتری از غلات کامل، سبزیجات و لبنیات را مصرف کردند. پس از تعدیل عوامل مخدوش کننده، خطر بروز سندرم متابولیک با مصرف میان ‌وعده‌های شور رابطه مثبت معنی‌دار و با مصرف شیرینی، شکلات و نوشابه‌های گازدار ارتباط مثبت غیر ‌معنی‌دار داشت. نتیجه‌گیری: افزایش دریافت انرژی روزانه از میان‌وعده ناسالم می‌تواند زمینه‌ساز بروز سندرم متابولیک باشد.