عوامل پیشگویی‌کننده اتخاذ رفتارهای تغذیه‌ای پیشگیرانه از پوکی استخوان: کاربرد الگوی اعتقاد بهداشتی تلفیقی با سواد سلامت

زمینه و هدف: با توجه به تاثیر بالقوه سواد سلامت در تقویت الگوی اعتقاد بهداشتی و همچنین نقش سواد سلامت در اتخاذ رفتارهای پیشگیرانه و نظر به نقش رابطین بهداشتی در انتقال پیام های بهداشتی به جامعه، این مطالعه با هدف تعیین عوامل پیشگویی کننده اتخاذ رفتارهای تغذیه ای پیشگیرانه از پوکی استخوان با استفاده از الگوی اعتقاد بهداشتی تلفیقی با سواد سلامت در بین رابطین بهداشتی اجرا شد. مواد و روش ها: در یک پژوهش مقطعی از نوع تحلیلی، 290 نفر از رابطین بهداشتی فعال مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر قزوین در سال 1399 از طریق نمونه گیری چندمرحله ای تصادفی برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه استاندارد موجود براساس الگوی اعتقاد بهداشتی، ابزار سنجش سواد سلامت بزرگسالان ایرانی و پرسشنامه سنجش اتخاذ رفتارهای تغذیه ای پیشگیرانه از پوکی استخوان بود. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار spss نسخه 23 و با به کارگیری آمارهای توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون چندگانه، تحلیل شدند. یافته ها: میانگین و انحراف معیار نمره سواد سلامت و اتخاذ رفتارهای تغذیه ای پیشگیرانه به ترتیب 12/54±65/47 و 1/417±6/104 بود. آزمون رگرسیون چندگانه نشان داد سازه های موانع درک شده (0/026=p ،155/-0=β)، خودکارآمدی (0/009=p ،0/317=β) و سواد سلامت (0/016= p،0/259=β)، پیشگویی کننده اتخاذ رفتارهای تغذیه ای پیشگیرانه از پوکی استخوان بودند. این متغیرها در مجموع، قادر به پیش بینی 37/8 درصد تغییرات رفتار بودند. نتیجه گیری: الگوی اعتقاد بهداشتی تلفیقی با سواد سلامت می تواند به عنوان چارچوبی مناسب جهت طراحی مداخلات آموزشی به منظور ترغیب رابطین بهداشتی برای اتخاذ رفتارهای تغذیه ای پیشگیرانه از پوکی استخوان به کار برده شود.    

the factors of predicting the adoption of preventive nutritional behaviors from osteoporosis: applying the integrated health belief model with health literacy

background and aim: considering the potential impact of health literacy on strengthening the health belief model and also the role of health literacy in adopting preventive behaviors and the role of health volunteers in transmitting health messages to the community, this study aimed to assess the structures of the health belief model combined with health literacy in predicting the adoption of osteoporosis preventive nutritional behaviors among health volunteers.materials and methods: in an analytical cross-sectional study, 290 active health volunteers referring to health centers in qazvin in 1399 were selected through multi-stage random sampling to participate in the study. data collection tools included a standard questionnaire based on the health belief model, iranian adult health literacy assessment tool (helia), and a questionnaire to assess the adoption of osteoporosis preventive nutritional behaviors. using spss software version 23, data were analyzed by descriptive statistics, pearson correlation coefficient, and multiple regression tests.results: the mean and standard deviation of health literacy and adoption of preventive eating behaviors scores were 65.47 ± 12.54 and 6.104 ± 1.417, respectively. multiple regression test showed the constructs of perceived barriers (p = 0.026, β = -0.155), self-efficacy (p = 0.009, β = 0.317) and health literacy (p = 0.016, β = 0.259) were predictors of osteoporosis-preventive nutritional behaviors. together, these variables were able to predict 37.8% of behavioral changes.conclusion: the integrated health belief model with health literacy can be used as a suitable framework for designing educational interventions to encourage health volunteers to adopt preventive nutritional behaviors from osteoporosis.