الگوی مخارج خانوارهای ایرانی در فاصله سال های 1392 تا 1396 با تاکید بر روند مخارج سلامت بعد از طرح تحول سلامت

زمینه و هدف: تحلیل و برآورد الگوی مخارج خانوارها می‌تواند به عنوان یکی از ابزارهای مناسب جهت آگاهی بخشی به سیاست‌گذار محسوب شود. این مطالعه با هدف بررسی وضعیت سهم بخش‌های مختلف مخارج خانوارهای ایرانی با تاکید بر بخش بهداشت و درمان انجام شد.مواد و روش ها: پژوهش توصیفی حاضر با استفاده از داده‌های خام طرح آمارگیری مرکز آمار ایران سال‌های 1392-1396 انجام‌شده است. بررسی الگوی مخارج خانوارها به تفکیک سهم 6 زیرگروه نسبت به کل مخارج خانوارها انجام شد. سهم مخارج بهداشت و درمان به تفکیک پنجک های درآمدی نیز در سال های قبل و بعد از طرح تحول سلامت بررسی شد. برای رسم نمودارها از نرم افزارهای excel 2010 و stata 14 استفاده شد.یافته ها: در خانوارهای شهری هزینه های مسکن و در خانوارهای روستایی هزینه خوراک و پوشاک بیشترین سهم را در مخارج خانوار داشته است. از طرفی نیز هزینه‌های آموزش و تحصیل در هر دو گروه خانوارهای شهری و روستایی دارای کمترین سهم در مخارج خانوار بوده است. سهم هزینه‌های بهداشت و درمان از کل مخارج خانوارهای شهری و روستایی در سال‌های مطالعه و بعد از طرح تحول سلامت با افزایش همراه بوده و در تمامی پنجک ها به جز پنجک پنجم در خانوارهای شهری نتایج مشابه است.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که تغییراتی قابل ملاحظه در الگوی مخارج خانوارها اتفاق افتاده است. سهم بهداشت و درمان بعد از طرح تحول سلامت همچنان افزایش یافته که نشان می دهد این طرح نتوانسته به خوبی در راستای هدف حفاظت ملی اقدام نماید.

iranian households expenditure pattern between 2013 and 2018 with emphasis on health care expenditure trends after iran’s health transformation plan (ihtp)

background and aim: estimation and analysis of household expenditure patterns can always be considered as one of the most suitable tools to raise awareness of policy makers. the aim of this study was to investigate shares of different parts of iranian household expenditures with emphasis on health care cost.material and methods: this descriptive study was conducted by using raw data about households expenditure obtained from iran statistical center (1392-1396). the household expenditure patterns of 6 subcategories were analyzed. the share of health care expenditures on the basis of income quintiles were reviewed before and after iran’s health hransformation program (1392-1396). excel 2010 and stata 14 softwares were used for data analysis and drawing the charts.results: in urban households, the cost of housing and in rural households cost of food and clothing had the highest shares in  household expenditures. the costs of education in both groups of urban and rural households had the lowest share in household expenditures. the share of health care expenditures in urban and rural households has increased in the study years and after ihtp in all quintiles. except for the fifth quintile in urban households, the results were similar.conclusion: the results showed significant alterations in the household expenditure pattern. the shares of health care expenditure after the ihtp has increased, indicating that the program has not been successful to achieve the goal of household financial protection.