بررسی اثر ضد لیشمانیایی عصاره ی گیاهی آلفاپاینن (pistacia atlantica) در شرایط آزمایشگاهی و موش حساس آزمایشگاهی balb/c

زمینه و هدف: لیشمانیوز از جمله بیماری های مشترک انسان و حیوان است که با طیف وسیعی از علائم بالینی به ویژه ضایعات جلدی (سالک) و احشایی (کالا آزار) در ایران همراه است. لیشمانیا ماژور یکی از علل لیشمانیوز جلدی است که به وسیله نیش پشه ی خاکی منتقل می شود. در مطالعه حاضر تاثیر آلفاپاینن، عصاره ی گیاهی بنه (pistacia atlantica) در میزان کشندگی لیشمانیا ماژور در محیط کشت و همچنین اثر درمانی این عصاره بر روی لیشمانیازیس ناشی از لیشمانیا ماژور در موش حساس آزمایشگاهی balb/c بررسی گردید.روش بررسی: غلظت های افزایش یابنده عصاره ی گیاه آلفاپاینن با میزان مشخص پروماستیگوت ها مواجه داده شدند. برای محاسبه میزان زنده ماندن، تعداد پروماستیگوت ها بعد از زمان های 24، 48 و 72 ساعت توسط تست mtt مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای ارزیابی شرایط درون تنی از چهار گروه موش استفاده گردید، جهت آلوده کردن موش ها به میزان 1/. میلی لیتر محلول حاوی 10^6 ×2 پروماستیگوت لیشمانیا ماژور در فاز ایستا به قاعده دم موش ها و به صورت زیر جلدی تزریق شد. حدود 4 هفته پس از تزریق، ضایعات جلدی مشهود گردید، سپس با استعمال دارو به صورت پماد در دوزهای مختلف به صورت روزانه و به مدت سه هفته در ناحیه زخم و اندازه گیری مساحت زخم ها در پایان هر هفته در گروه های مختلف، اثر درمانی دارو در بهبودی زخم بررسی شد.یافته ها: نتایج حاصل از تست mtt حاکی از اثرگذاری تیمار مورد نظر بر رشد پروماستیگوت ها بود. میزان ic50 مربوط به عصاره آلفا پاینن μg/ml 1.46 و گلوکانتیم μg/ml10 محاسبه گردید. در شرایط درون تنی نیز پماد موضعی 30 درصد این عصاره در کاهش اندازه زخم تاثیر داشت، به طوری که غلظت 15 درصد و داروی کنترل تاثیری را در کاهش اندازه زخم نداشتند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد، استفاده از عصاره آلفا پاینن در شرایط برون تنی اثر ضد لیشمانیایی مناسبی بر روی پروماستیگوت های لیشمانیا ماژور نشان داد و در شرایط درون تنی نیز بر روی موش حساس آزمایشگاهی باعث محدود شدن زخم گردید.