بررسی مقایسه‌ای بیان کاتپسین d در تومور یونی سیستیک آملوبلاستوما، ادنتوژنیک کراتوسیست و کیست ادنتوژنیک ارتوکراتینیزه به روش ایمنوهیستوشیمیایی

زمینه و هدف: کاتپسین d، یک پروتئاز پیش برنده تهاجم در ضایعات تومورال شناخته شده است. با توجه به مطرح شدن ماهیت نئوپلاسم کیستیک برای ادنتوژنیک کراتوسیست، هدف این مطالعه مقایسه بیان کاتپسین d در این ضایعه با یونی سیستیک آملوبلاستوما و کیست ادنتوژنیک ارتوکراتینیزه، به منظور شناخت بهتر رفتار این ضایعه می‌باشد.روش بررسی: دراین مطالعه توصیفی- تحلیلی، بلوک‌های پارافینی موجود (8 نمونه یونی سیستیک آملوبلاستوما (ua)، 8 نمونه ادنتوژنیک کراتوسیست (okc) و 8 نمونه کیست ادنتوژنیک ارتوکراتینیزه (ooc)) در آرشیو بخش پاتولوژی دهان و فک و صورت تحت رنگ آمیزی ایمنوهیستوشیمی کاتپسین d قرار گرفت. سپس لام‌ها توسط دو پاتولوژیست دهان از لحاظ شدت و الگوی رنگ پذیری سلول‌های اپیتلیالی و همبندی به طور هم زمان مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده‌ها با نرم افزار spss20 و آزمون‌هایkruskal-wallis،  mann-whitneyو chi-square تحلیل آماری شدند (p=0.05).یافته‌ها: شدت رنگ پذیری در سلول‌های یونی سیستیک آملوبلاستوما به طور معنی‌داری بیشتر از دو گروه ادنتوژنیک کراتوسیست و کیست ادنتوژنیک اورتوکراتینیزه بود (p=0.02). شدت رنگ پذیری در سلول‌های استرومای همبندی نیز در گروه آملوبلاستومای یونی سیستیک بیشتر از دو گروه دیگر بود، هرچند این اختلاف از نظر آماری بین سه گروه معنی‌دار نبود (p=0.32). در مطالعه حاضر الگوی رنگ پذیری سلول‌ها در اپیتلیوم و استروما بین سه گروه مورد مطالعه تفاوت آماری معنی داری را نشان نداد (p=0.15, 0.22).نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر در خصوص شدت بیان کاتپسین d در سه ضایعه ادنتوژنیک بررسی شده احتمالاً می‌تواند شاهدی بر طبقه بندی جدید (who2017) از لحاظ قرار دادن دوباره ادنتوژنیک کراتوسیست در گروه کیست‌ها ی ادنتوژنیک باشد و یا در صورت نپذیرفتن این ماهیت می‌توان گفت احتمالاً رفتار مهاجم این کیست ارتباطی به بیان کاتپسین d نداشته و بررسی نشانگرهای دیگر موجود در اپیتلیوم و استروما به طور هم زمان، برای فهم بهتر ماهیت بیولوژیک آن پیشنهاد می‌شود.

comparison of cathepsin-d expression in unicystic ameloblastoma, odontogenic keratocyst and orthokeratinized odontogenic cyst using an immunohistochemical method

background and aims: cathepsin-d is a well-known protease that promotes invasion in tumoral lesions. considering the cystic neoplasm nature of odontogenic keratocyst (okc), the aim of this study was to compare the expression of cathepsin-d in this lesion with the unicystic ameloblastoma (ua) and orthokeratinized odontogenic cyst (ooc) for better understanding of its behavior.materials and methods: in this descriptive-analytical study, we used paraffin blocks available in the archives of oral and maxillofacial pathology department of dental school (8 unicystic ameloblastoma (ua), 8 odontogenic keratocyst (okc) and 8 orthokeratinized odontogenic cysts (ooc)) which they were stained immunohistochemically with cathepsin-d. then, the samples were observed simultaneously by two oral pathologists for detection the intensity and pattern of epithelial and stromal cells staining. data were analyzed by spss20 and kruskal-wallis, mann-whitney and chi-square test (p<0.05).results: the staining intensity of the epithelial cells of ua group was significantly more than ooc and okc (p=0.02). the staining intensity of the stromal cells of ua was more than the other two groups, although this difference was not statistically significant (p=0.32). the pattern of cell staining in epithelium and stroma did not show any significant difference between the three groups in this study (p=0.15, 0.22).conclusion: the results of this study regarding the intensity expression of cathepsin-d in these three odontogenic lesions could be considered as a probable evidence for the new odontogenic lesions classification (who2017) in terms of reintroducing okc as an odontogenic cyst. if this idea is rejected, it seems that cathepsin-d expression is not associated with the invasive behavior of this cyst, and further investigation of other markers in the epithelium and stroma simultaneously is suggested for a better understanding of its biological nature.