پایش پدیده تغذیه گرایی در دریاچه سد مخزنی اکباتان با بهره گیری از شاخص غنی شدگی کارلسون

مقدمه: یکی از پدیده هایی که در آب های سطحی موجب زوال کیفیت آب می شود بروز تغذیه گرایی می باشد که در اثر ورود مواد مغذی بالاخص نیترات و فسفات به منابع آبی به وجود می آید. در مخازن مرتفع مانند سد مخزنی اکباتان همدان پتانسیل ایجاد این پدیده بسیار بالا می رود و رشد فزاینده جلبک ها در آن ایجاد می شود. لذا در این مطالعه به بررسی وضعیت تغذیه گرایی دریاچه مذکور با استفاده از شاخص تغذیه گراییکارلسون پرداخته شده است. مواد و روش ها: در این پژوهش پارامترهای فسفات، نیترات و کلروفیلa در ماه های مختلف سال 1389 و در اواسط هر ماه در عمق 5/0 متری آب در 7 نقطه سطح دریاچه نمونه برداری شد و با استفاده از روش های استاندارد اندازه گیری گردید، سپس شاخص غنی شدگی کارلسون، با استفاده از روابط ریاضی تعیین گردید. یافته های پژوهش: مغذی ترین حالت تغذیه گرایی مربوط به مردادماه(66/53 اتروفیک) و کمترین حالت مربوط به بهمن ماه(97/45 اتروفیک) بوده است که نشان دهنده این موضوع می باشد که مخزن در فصل زمستان به سمت شرایط نیمه مغذی بهبود یافته است. هم چنین در ایستگاه شماره 6 بالاترین حالت تغذیه گرایی مشاهده گردید. بحث و نتیجه گیری: با توجه به بررسی شاخص کارلسون و نسبت n/p عامل اصلی تغذیه گرایی در دریاچه ترکیبات فسفری بوده است که از منابع برون مخزنی وارد دریاچه گردیده است. شاخص غنی شدگی نشان داد در اکثر ماه های سال دریاچه دارای شرایط مغذی خطرناک می باشد که این پدیده می تواند در سال های خشک تشدید یابد و موجب کاهش شدید اکسیژن محلول در آب و به تبع آن کاهش کیفیت آب ورودی به تصفیه خانه گردد.